Mentoring biznesowy przyciąga coraz większą uwagę. Coraz więcej firm, również w Polsce, decyduje się na uruchomienie programu mentorskiego. Coraz więcej organizacji NGO oferuje otwarte, bezpłatne programy mentorskie. Coraz więcej osób zastanawia się nad znalezieniem mentora.
Każda nowość z jednej strony przyciąga, z drugiej napawa pewnym niepokojem. Bo jeśli czegoś nie doświadczyliśmy - nie wiemy czego się spodziewać. Ponadto wiele osób przed podjęciem decyzji o wybraniu mentora chce zebrać możliwie konkretne, sprawdzone informacje i znaleźć odpowiedzi na swoje pytania. Czy to jest dla mnie dobre rozwiązanie? Jakie korzyści z tego wyniosę? Czy te korzyści zrekompensują zainwestowany czas i włożony wysiłek? A może to tylko kolejna moda?
W przypadku mentoringu, jedno z najczęściej zadawanych pytań brzmi: jak wygląda typowa sesja mentoringowa? Jak to przebiega od strony praktycznej?
Zobaczmy więc, czego się można spodziewać po sesji mentoringowej, jaki jest jej typowy przebieg, co robi mentor, a co mentee i czy do takiej sesji trzeba się jakoś specjalnie przygotować.
Jak wygląda sesja mentoringowa
Opiszemy w tym miejscu jak przebiega sesja mentoringowa w przypadku, kiedy mentor i mentee są już w procesie, tzn. mają za sobą pierwszą sesję zapoznawczą oraz dobrze zarysowany cel współpracy mentoringowej.
Zwykle sesja mentoringowa trwa od 1h do 1.5h. Jest to sprawa bardzo indywidualna, gdyż w dużej mierze zależy od częstotliwości spotkań pomiędzy mentorem i mentee oraz od indywidualnych preferencji mentee. Im rzadziej mają miejsce spotkania mentoringowe, tym dłużej może trwać pojedyncza sesja i nawet wykraczać poza 1.5h. Ponadto w ramach wsparcia świadczonego swojemu podopiecznemu, dobry mentor może również organizować specjalne aktywności, które wykraczają poza czas 1.5h. Oczywiście mają one miejsce za obopólną zgodą.
Czy sesja mentoringowa może odbywać się online?
Pandemia zmieniła styl pracy nas wszystkich. W takim samym stopniu wpłynęła również na pracę mentorów i coachów. Ale nie wpłynęła na jakość tej cennej metody rozwoju osobistego. I co najważniejsze, dostępne są już badania, które potwierdzają, że ani coaching, ani mentoring nie ucierpiały na jakości w trybie online.
Forma w jakiej będziesz się spotykać ze swoim mentorem zależy od uzgodnień poczynionych między wami na początku współpracy. Możecie się spotykać wyłącznie osobiście, możecie współpracować wyłącznie online i możecie działać w trybie hybrydowym.
Najważniejsze jest to, żeby dobry mentor wykorzystał do maksimum możliwości jakie niesie ze sobą wybrany tryb. Przykład: rozmowa w trybie online może uświadomić mentee jakie znaczenie w takim trybie odgrywa wyraz twarzy, jakie znaczenie ma mowa ciała, ton głosu, a nawet ustawienie kamery i światło w pomieszczeniu. Mentor może to nawet "odegrać" na żywo przyjmując różne pozy i pytając mentee jak się czuje w takiej sytuacji i jakie wrażenie to stwarza.
Jak wygląda przebieg typowej sesji mentoringowej?
Poniżej znajdziesz przebieg typowej sesji mentoringowej podany w postaci listy punktów. W dalszej części podane są komentarze do poszczególnych punktów mające na celu pokazanie różnych wariantów i opcji zależnych od rozwoju sytuacji w czasie sesji lub miejsca, w którym jesteście w całym procesie mentoringowym.
Oto agenda typowej sesji mentoringowej:
Otwarcie przez mentora i "small talk"
Wybranie przez mentee celu lub tematu na dane spotkanie
Wspólne pogłębienie tematu dzięki technikom stosowanym przez mentora, a jeśli trzeba - doprecyzowanie lub nawet zmiana tematu
Wspólne generowanie możliwych opcji i rozwiązań
Wybór przez mentee rozwiązania do ostatecznej realizacji i ewentualne ustalenie planu działania dla mentee
Podsumowanie sesji ze szczególnym uwzględnieniem momentów "Aha!" lub odkryć, które w trakcie trwania sesji pojawiły się po stronie mentee
Opcjonalne uzgodnienie "zadania domowego" do wykonania przez mentee przed następną sesją lub uzgodnienie skorzystania przez mentee z wybranych narzędzi, testów i źródeł wiedzy
Zamknięcie sesji przez mentora, precyzyjne potwierdzenie daty i miejsca/formy następnego spotkania
Jeżeli na poprzedzających sesjach po stronie mentee miało miejsce zobowiązanie do podjęcia konkretnych kroków - na początku zaczynającej się sesji mentor sprawdzi status. Jedną z ważnych ról mentora jest wspieranie mentee w realizacji ustalonych planów i mądre motywowanie, a czasami nawet dociskanie. Ponadto pochylenie się nad przyczynami NIE zrobienia czegoś przez mentee może również odkryć nowe i ważne dla mentee wglądy. Tak więc pierwsze "aha!" mogą mieć miejsce już na początku sesji.
Jeżeli mentee wpada na sesję z rozpędu, goniąc w pośpiechu z innego call'a lub spotkania - mentor najpierw pomoże wyhamować i zatrzymać się. To może być spokojna rozluźniająca rozmowa albo chwila spędzona w ciszy na wspólnym, głębokim oddychaniu. Nie bez znaczenia jest również korzystanie z poczucia humoru i stworzenie przez mentora okazji do wspólnego zdrowego pośmiania się. Tak więc, dobry mentor to również mentor pogodny i posiadający w zanadrzu wesołe historyjki, przypowieści lub dowcipy.
W ramach pracy nad wybranym celem lub tematem spotkania mentor może np. korzystać z modelu coachingowego GROW (lub innych modeli coachingowych) i pracować głównie pytaniami.
Więcej informacji nt. modeli coachingowych znajdziesz pod poniższym linkiem:
Jeżeli relacja mentoringowa trwa już dłużej, strony się dobrze poznały i przepracowały już wspólnie klika spraw związanych z samoświadomością mentee, to wtedy przy okazji poszukiwania opcji i rozwiązań mentor może się podzielić swoim konkretnym doświadczeniem lub błędami, które sam popełnił i wyciągniętymi z tego wnioskami. W szczególności ma to miejsce wtedy, kiedy mentee explicite poprosi mentora o opowiedzenie swojej historii lub podzielenie się swoimi doświadczeniami.
Przykłady ponad 50 pytań, jakie możesz zadać mentorowi znajdziesz w poniższym poście:
W ramach eksploracji opcji i poszukiwania rozwiązań mentor może również w trakcie sesji zaznajomić mentee z nową techniką lub narzędziem, Może również zaproponować skorzystanie z określonych źródeł wiedzy (np. książka lub portal internetowy), a nawet zaproponować wspólne zrobienie czegoś, np. wtedy kiedy dotyczy to rozwoju określonych kompetencji. Przykładem może być odegranie pewnej scenki lub wspólny udział w wybranym spotkaniu.
Więcej informacji nt. tego jak różnorodne aktywności może zaproponować dobry mentor znajdziesz pod poniższym linkiem:
Na końcu sesji mentee robi podsumowanie tego, co zabiera z tej sesji oraz wspólnie uzgodnionego planu dalszych kroków. To również moment, w którym mentor pomaga wydobyć lub wzmocnić "aha!" odkryte na tej sesji.
W zależności również od tego w jakim miejscu całego procesu się znajdujecie mentor może zaproponować sprawdzenie statusu realizacji celu głównego całej współpracy i jego ewentualną rewizję, jeśli pojawiły się nowe okoliczności. Czasami cała sesja mentoringowa może być poświęcona na retrospektywę oraz podsumowanie i ugruntowanie zmian, które już nastąpiły w wyniku całej dotychczasowej współpracy. Może to również służyć wspólnej celebracji sukcesów i świętowaniu "kamieni milowych" zrealizowanych już przez mentee. Mentor może również cyklicznie prosić mentee o feedback, który ma służyć temu, aby jak najlepiej dostosowywać swój styl do potrzeb mentee.
Zwykle pod koniec sesji (ale nie tylko) mentor może również przypominać mentee o jego mocnych stronach, talentach i o tym wszystkim, co już osiągnął. Zwłaszcza wtedy, kiedy sesja wypadnie w dniu, który dla mentee jest bardzo ciężki lub dołujący w pracy.
Czasami również warto odstąpić od ustalonego planu i pozwolić sobie na "bycie człowiekiem". Mam tu na myśli szczególnie dni, kiedy mentee jest w marnej formie (zdarzają się każdemu - mentorowi też!).
Warto wtedy pobyć wspólnie w komfortowej, nieoceniającej atmosferze, bez presji, bez celu, bez oczekiwanych wyników. Z uważnością na siebie, porozmawiać, wygadać się, czasami zwentylować. Bo czasami trzeba się zatrzymać, żeby móc następnie ruszyć we właściwym kierunku - niekoniecznie w tym, w którym pędziliśmy do tej pory. I czasami największą wartością jaką możemy dać drugiemu człowiekowi jest nasza obecność i uwaga. I zamiast doradzania największym darem jest nasze: "jestem z Tobą, nie jesteś z tym sam". To tylko tyle i aż tyle.
Jak mentee powinien się przygotować do sesji mentoringowej?
Dobry mentor na pierwszej sesji powinien precyzyjnie wyjaśnić co w tej relacji jest odpowiedzialnością mentee, a co mentora. To jest wyznacznikiem tego kiedy i jak mentee ma się przygotowywać do poszczególnych sesji.
Aby współpraca mentoringowa była możliwe korzystna dla mentee warto, żeby mentee za każdym razem wiedział jak chce daną sesję wykorzystać. Ważne jest aby generalnie czuł się właścicielem celów, które chce zrealizować i nie ulegał łatwej pokusie oddania tego mentorowi i postawie typu "jesteś bardziej doświadczony, powiedz mi co mam zrobić". Bo dobry mentor wie, że (zbyt często) nie należy dawać ryby - należy wskazywać odpowiednie wędki, które mentee może zabrać ze sobą na całą resztę swojej kariery zawodowej lub swojego życia.
Po stronie mentee potrzebne są również zaufanie, otwartość i szczerość. W przeciwnym razie będziecie się poruszać tylko po powierzchni. Dobry mentor będzie dokładał wszelkich starań, aby na zaufanie mentee zapracować. I zapewne nie stanie się to na pierwszej sesji - zaufanie rodzi się z czasem. Ale później to od mentee zależy jak bardzo się przed mentorem otworzy.
Proces mentoringowy jest również możliwie skuteczny, kiedy pracuje się na „żywych przykładach”, prawdziwych sytuacjach z życia mentee - nie abstrakcyjnych teoriach lub koncepcjach. I znów, to wymaga otwartości i szczerości po stronie mentee. Na początku być może nawet pewnej odwagi oraz głębokiego zrozumienia znaczenia poufności w tej relacji.
Dla powodzenia całego procesu ważne jest również, aby mentee dotrzymywał podjętych zobowiązań, realizował pomiędzy sesjami ustalone kroki i sam sprawdzał co dla niego działa, a co nie.
Na koniec chciałbym jeszcze przypomnieć, że mentor to też człowiek. Po pierwsze, może się więc mylić, po drugie może mieć gorszy dzień, po trzecie w obecnej polskiej rzeczywistości często wykonuje swą rolę pro bono. Jeśli i TY w którymś momencie zdecydujesz się na współpracę z mentorem wolontariuszem - pamiętaj proszę, żeby to uszanować i docenić. Choćby w tak prosty sposób, jak nie spóźnianie się na umówione sesje, nie przekładanie sesji w ostatniej chwili, dotrzymywanie złożonych obietnic czy też proste "dziękuję" lub "Dziękuję. Pomogłeś mi popatrzeć na sprawy w zupełnie inny sposób" albo "Dziękuję. Dziś nauczyłem się od ciebie czegoś ważnego".
Zobacz także: