Historia Coachingu i Mentoringu.
Od starożytności po współczesność
W tym miejscu znajdziesz informacje o historii mentoringu i coachingu
oraz kluczowych osobach, które miały wpływ na ich powstanie i rozwój.
Informacje te pochodzą ze specjalnych felietonów opublikowanych
na blogu Empowerment Coaching.
Zaryzykujemy twierdzenie, że na dzień dzisiejszy trudno będzie znaleźć inny portal coachingowy,
na którym w jednym miejscu zebrana zostałaby taka ilość informacji nt. historii coachingu i mentoringu. Tym bardziej, że staramy się pokazać historię tych dwóch metod rozwoju osobistego
z różnych perspektyw.
Sięgamy również aż do czasów starożytnych, a równocześnie w jednym z artykułów pokazujemy historię coachingu w sposób skondensowany.
Tak więc z jednej strony będziesz miał możliwość spotkać się z Sokratesem, Arystotelesem i Platonem, z drugiej poznać takie znane nazwiska współczesnego mentoringu i coachingu, jak
T. Gallwey, J. Whitmore i D. Clutterbuck, z trzeciej zrozumieć jak powstawały organizacje zrzeszające profesjonalistów z obydwu nurtów oraz dowiedzieć się czym się różnią.
Odpowiedzi na najważniejsze pytania
dotyczące historii coachingu oraz mentoringu
Na dzień dzisiejszy to ponad 85 minut czytania. Teksty zostały stworzone w oparciu o sprawdzone źródła informacji i ubogacone linkami do wartościowych stron.
Znajdziesz tu, między innymi, odpowiedzi na następujące, często zadawane pytania:
Skąd pochodzi słowo "coach" w języku angielskim?
Jaki jest związek pomiędzy francuskim słowem "coche", a węgierskim miastem Kocs, w którym skonstruowano pierwszy powóz?
Kto i kiedy zaczął używać pojęcia "coach" we współczesnym rozumieniu?
Czy najstarsze źródła coachingu sięgają aż do czasów starożytnych?
Co wspólnego z coachingiem ma sławna Metoda Sokratejska?
Kto był prekursorem współczesnego coachingu?
Kto i kiedy zainicjował coaching biznesowy?
Kto był twórcą metody GROW?
Jakie etapy możemy wyróżnić na drodze rozwijania się coachingu?
Jak nazywają się najważniejsze organizacje zrzeszające coachów i mentorów na świecie?
Czym różni się akredytacja od certyfikacji?
Co miało wpływ na rozwój sektora coachingowego i dlaczego jest tak trudny do uregulowania?
Jakie są miarodajne dowody na efektywność coachingu?
Jaki wpływ na rozwój coachingu miała pandemia Covid-19?
Czy indywidualny coaching online jest mniej skuteczny od tego na żywo?
Kto napisał najbardziej poczytne książki nt. sztuki formułowania pytań
i metod wspierania rozwoju jednostki?
Jak może wyglądać rozwój mentoringu i coachingu w przyszłości?
Jaki wpływ na ten rozwój będzie miała nowoczesna technologia?
Biografie osób mających największy wpływ
na rozwój coachingu.
Od trenerów sportu po zarządzanie doradztwem
Jeśli interesują Cię biografie ludzi, którzy byli absolutnie kluczowi dla powstania oraz formowania zarówno coachingu, jak i mentoringu - zwłaszcza w Europie - wśród dostępnych artykułów znajdziesz również życiorysy podanych niżej osób.
A w nich, między innymi, takie ciekawostki, jak: nietypowy sposób, w jaki John Whitmore odziedziczył tytuł szlachecki; czy można być twórcą coachingu i kierowcą wyścigowym równocześnie; czy David Clutterbuck pracował kiedyś jako satyryk występujący w stand-up'ach i dlaczego?; czy drogi John'a Whitmore i David'a Clutterbuck kiedyś się przecięły; jak powstała biznesowa biblia coachingowa pt. "Coaching for Performance".
Pokażemy również kulisy powstania organizacji stanowiących kamienie milowe we wczesnym okresie poszukiwania definicji i interferencji idei.
Sir John Whitmore - współtwórca coachingu biznesowego.
Profesor David Clutterbuck - ojciec mentoringu w Europie.
Historia Tima Gallweya - prekursora coachingu we współczesnym świecie.
Jeśli poszukujesz współczesnych definicji i aktualnych różnic między coachem, mentorem, psychoterapeutą, trenerem, nauczycielem i doradcą - w innym miejscu naszego portalu znajdziesz kompendium wiedzy nt. tych metod indywidualnego wsparcia.
Dobrego czytania!
Wielowątkowość historii rozwoju coachingu i ewolucji roli coacha
Jeśli dotarłeś do tego miejsca i zapoznałeś się uważnie co najmniej z felietonem
pt. "Historia coachingu", widzisz już zapewne jak wielowątkowa jest ta opowieść. Mamy tu do czynienia z wzajemnym przenikaniem się wielu idei, teorii, metod, praktyk i założeń: np. psychologii sportu, socjologii, przywództwa, zarządzania w biznesie, doradztwa biznesowego, czy szkoleń.
Precyzyjne opisanie takiej wielowątkowej historii wymagałoby zapewne poważnej pracy naukowej i skończyłoby się wielotomowym dziełem. A i tak pewnie nie udałoby się w wielu miejscach uchwycić i jednoznacznie udowodnić takiej, a nie innej wersji wydarzeń. Chyba, że byłoby możliwe porozmawianie ze wszystkimi kluczowymi osobami mającymi wpływ na wczesną historię coachingu i skonfrontowanie wszystkich tych wersji ze sobą.
Ale niestety wiele z tych osób nie jest już dostępne.
Ograniczona ilość źródeł opisujących historię w sposób kompleksowy
Na całym świecie dostępne są właściwie tylko trzy książki opisujące ewolucję coachingu.
Dwie dostępne w j. angielskim i jedna w j. hiszpańskim. I, co ciekawe, wszystkie wydane dopiero w drugiej dekadzie XXI wieku.
Pierwsza, to książka autorstwa Leni Wildflower pt. "The Hidden History of Coaching".
Bardzo pozytywnie oceniają tę książkę takie uznane autorytety jak prof. Clutterbuck czy prof. Jonathan Passmore. Sama Leni Wildflower jest coachem kadry zarządzającej, posiada tytuł naukowy doktora i, jak sama twierdzi, napisała tę książkę, ponieważ pasjonuje ją wiedza coachów i zależy jej na docenianiu ich historii, jak również zauważeniu niesamowitych osób i ruchów, które pojawiły się wcześniej.
Druga książka to opracowanie pt. "Sourcebook of Coaching History"
autorstwa Dr Vikki G. Brock.
Vikki była jednym z pierwszych coachów na świecie, którzy otrzymali najwyższy poziom certyfikacji MCC (ang. Master Coach Certificate) od międzynarodowej organizacji ICF. Opublikowała liczne artykuły opisujące zawód coacha, jest adiunktem w uniwersyteckim programie certyfikacji kadry kierowniczej i często przemawia na arenie międzynarodowej.
W 1995 roku porzuciła swoją 21-letnią karierę w Boeing Company i skoncentrowała się na własnej działalności pod nazwą VB Coaching & Consulting. Dr Brock specjalizuje się we wprowadzaniu umiejętności coachingowych do biznesu i przemysłu oraz pokazywaniu korzyści płynących z rozwoju poprzez zadawanie pytań. Od 2005 roku praktyka Vikki rozszerzyła się poza Amerykę Północną na wszystkie kontynenty. Jak pisze sama o sobie: jedna trzecia jej klientów, to międzynarodowi liderzy zaangażowani w tworzenie różnic w swoim kraju.
Trzecia warta uwagi książka, to napisana i wydana w j. hiszpańskim "Historia del coaching" autorstwa dwóch naukowców, Rafaela Bisquerra Alzina oraz Meritxella Obiols Soler.
Ta książka porusza bardzo wiele wątków i patrzy na cały proces kształtowania się idei z bardzo różnych perspektyw. Poświęca też specjalny rozdział osobom, które uznaje za kluczowe w tym procesie, a wśród nich znajdziemy takie nazwiska jak: Carl Rogers, Robert Carkhuff, Timothy Gallwey, John Whitmore, Thomas Leonard, Laura Whitworth, Anthony Grant i Werner Erhard.
Rafael Bisquerra Alzina jest profesorem psychologii edukacyjnej na Uniwersytecie w Barcelonie. To doktor nauk o edukacji oraz magister pedagogiki. To również dyrektor studiów magisterskich z zakresu inteligencji emocjonalnej w organizacjach oraz studiów magisterskich z zakresu edukacji emocjonalnej i dobrostanu.
Meritxell Obiols Soler ma tytuł doktora nauk o edukacji na Uniwersytecie w Barcelonie. Jest kierownikiem Studium Podyplomowego Coachingu w Środowisku Pracy. Specjalista z zakresu inteligencji emocjonalnej, przywództwa. To również Senior Professional Coach certyfikowany przez AECOP, ICF i ASESCO.
Różne opinie oraz interpretacje dotyczące historii powstawania
poszczególnych nurtów
Różni naukowcy inaczej widza wczesną genezę i inaczej oznaczają przełomowe momenty w historii rozwoju tych dyscyplin. Nie dla wszystkich prekursorem jest amerykański trener tenisa T. Gallwey i jego książka z roku 1974 pt. The Inner Game of Tennis. Niektórzy uważają, że początków coachingu można dopatrywać się w opublikowanej w 1926 roku monografii pt. Psychology of coaching, którą napisał amerykański psycholog sportu Coleman Griffith.
Nawet co do etymologii słowa "coach" (jego pochodzenia), nie ma dziś jednoznacznej zgody.
Np. D. Clutterbuck uważa np., że termin "coach" pochodzi od angielskiego słowa "coax" (ang. nakłaniać). I jego zdaniem przekłada się to na perswazyjny charakter rozmowy prowadzanej podczas sesji coachingowej.
Ja nie jestem naukowcem, a tym bardziej historykiem i nie próbuję nawet polemizować z poszczególnymi opiniami. Nie mam do tego odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Moim celem natomiast jest pokazanie wielowątkowego tła historycznego, które niewątpliwie wpływa na dzisiejszy stan zarówno coachingu, jak i mentoringu oraz jest źródłem pewnego napięcia, które możemy obserwować pomiędzy zwolennikami obydwu dyscyplin.
Nie bez znaczenia jest również to, że obydwa sektory, w sensie biznesowym, są dziś ogromnymi źródłami zysku, szacowanymi na miliardy dolarów rocznie. A to, szczególnie w dzisiejszym świecie, napędzanym przez konsumpcjonizm i rywalizację, ma niestety ogromny wpływ.
Wg najbardziej aktualnej definicji podawanej przez ICF "coaching jest procesem pozwalającym w sposób efektywny wytyczyć i osiągnąć ważne cele, podnieść satysfakcję z życia zawodowego i prywatnego, stać się bardziej świadomym liderem, menedżerem, czy rodzicem. W pełni wykorzystuje potencjał, kompetencje i zasoby klienta. Identyfikuje trudności. Przygotowuje do ich pokonania. Często przekłada się na motywację i większą determinację w działaniu." To również "towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału”.
Z kolei wg EMCC "mentoring to partnerska relacja oparta na uczeniu się, polegająca na dzieleniu się umiejętnościami, wiedzą i doświadczeniem pomiędzy mentorem a mentee poprzez rozmowy rozwojowe, omawianie doświadczeń i modelowanie ról. Relacja ta może dotyczyć wielu różnych kontekstów i ma charakter dwukierunkowego partnerstwa na rzecz wzajemnego uczenia się, w którym ceni się różnice."
