Kim jest wysoko wrażliwy mężczyzna? Cechy męskiej wrażliwości WWO
- Ryszard Skarbek
- 2 dni temu
- 7 minut(y) czytania
Wrażliwy mężczyzna to temat, który wciąż budzi kontrowersje w społeczeństwie, gdzie przez lata dominował stereotyp „twardego faceta”. Tymczasem coraz więcej badań i publikacji – w tym prace Toma Falkensteina czy pionierki Elaine N. Aron – pokazują, że wysoka wrażliwość to cecha układu neuronalnego, a nie słabość czy brak męskości.
Ten artykuł pozwoli Ci zrozumieć, kim są wysoko wrażliwi mężczyźni, jakie mają charakterystyczne cechy, jak przetwarzają emocje i bodźce oraz jak mogą odnaleźć się w kulturze, która często utożsamia męskość z siłą i brakiem delikatności.
Czym jest wysoka wrażliwość?
Zanim zaczniemy mówić o wysoce wrażliwych mężczyznach, warto zrozumieć, czym jest "high sensitivity". Termin "Highly Sensitive Person" (HSP) wprowadziła amerykańska psycholożka dr Elaine Aron, która jako pierwsza opisała tę kompleksową cechę osobowości.
W języku polskim określa się ja mianem WWO (Wysoko Wrażliwa Osoba), a my opisaliśmy ten temat bardzo wyczerpująco w osobnym artykule dostępnym na blogu Empowerment Coaching Kraków. Ten rodzaj osobowości posiadają osoby o specyficznym układzie nerwowym, który powoduje głębsze przetwarzanie bodźców i emocji.
To, co dla innych bywa niezauważalne, osoby WWO odbierają jako istotne i intensywne. Potrafią zauważać subtelności, reagować na delikatność relacji i niuanse emocjonalne, ale też szybciej się męczą z powodu przestymulowania systemu nerwowego. To nie jest zaburzenie, lecz typ osobowości, który w odpowiednich warunkach staje się wielkim atutem.
Wg badań takie osoby stanowią ok. 20% populacji. Są więc w zdecydowanej mniejszości i do momentu uświadomienia sobie swej unikalności żyją w przekonaniu, że coś jest z nimi nie tak.
Wysoko wrażliwi mężczyźni – kim są i jak ich rozpoznać?
Mężczyzna wysoko wrażliwy to osoba, która odbiera świat bardziej intensywnie oraz głęboko analizuje i przetwarza informacje. Cechuje go wysoki poziom empatii, świadomość emocji innych ludzi i większa "miękkość" w relacjach. Często mierzy się z natłokiem myśli, a swoje uczucia przeżywa z dużym natężeniem.
To, co dla innych będzie niewartą uwagi błahostką, dla niego będzie stanowiło rzecz istotną. To sprawia, że zarówno uczucia negatywne, jak i pozytywne są dużo silniejsze. Dzięki temu facet WWO dużo częściej dostrzega piękno, potrafi się zachwycić sztuką lub krajobrazem.
Z tego samego powodu sceny przemocy mogą sprawiać wręcz fizyczny ból. Nadwrażliwość sensoryczna z kolei sprawia, że może być wyczulony na hałas, silne zapachy, jasne światło, a nawet wybrane pożywienie (np. kawę). Przebywanie w samotności jest absolutnie niezbędne, aby wrócić do równowagi - zwłaszcza po ekspozycji na silne bodźce, zarówno środowiskowe, jak i emocjonalne.
Taka osobowość może być dużym wyzwaniem, ale z drugiej również ogromnym zasobem - jeśli zostanie zaakceptowana i świadomie wykorzystana. Wrażliwcy dostrzegają dużo więcej, niż inni ludzie, potrafią myśleć bardzo strategicznie i odznaczają się ogromną intuicją. Są świetnymi słuchaczami i potrafią "czytać między wierszami". Bardzo szybko wyczuwają innych ludzi i jeżeli nauczą się słuchać swego wewnętrznego głosu oraz opanują sztukę asertywności - będą nie do prześcignięcia przez innych.
W społeczeństwie wciąż mówi się o nich niewiele, bo wciąż obowiązujące stereotypy dotyczące "bycia męskim" nie pomagają w otwartym przyznawaniu się bycia człowiekiem wrażliwym.
Panuje też mit, że większość z nich to kobiety. Ale to nieprawda! Badania dr Aron udowodniły, że tak nie jest. Mężczyźni częściej są nieświadomi swej tożsamości lub nie potrafią się do niej przyznać.
Jakie objawy cechują wysoką wrażliwość u mężczyzn?
Dzięki badaniom na dużej grupie osób z przełomu XX i XXI wieku udało się wyodrębnić i szczegółowo opisać kompleksową cechę HSP. Oto cztery główne kategorie objawów. Mają zastosowanie zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn.
1. Taka osoba charakteryzuje się głębią przetwarzania.
Taka jednostka intensywnie analizuje informacje. Jest bardziej refleksyjna i dłużej podejmuje decyzje. Niezwykle bogate życie wewnętrze sprawia, że zastanawia się nad każdym niuansem. Następuje to zarówno świadomie, poprzez analizę informacji przekazywanych przez komunikację, jak i w sposób intuicyjny, poprzez przeczucia.
2. Taki człowiek jest nadpobudliwy.
Tacy ludzie intensywniej odbierają bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Zauważają znacznie więcej niż inni w tej samej sytuacji lub środowisku. W szczególności silniej reagują na głośne dźwięki, jasne światło, ostre zapachy i inne sygnały z otoczenia, w tym uczucia innych ludzi (choć mogą one pozostać niewyrażone). To powoduje przestymulowanie i może prowadzić do chronicznego stresu. Np. wykonywanie zadań pod presją czasu lub wykonywanie wielu zadań równocześnie może je stresować i stanowić dla nich duży problem.
3. Takie osoby intensywniej odczuwają emocje.
Ich wrażliwość emocjonalna sprawia, że w odpowiedzi na szereg zarówno przyjemnych, jak i bolesnych wyzwalaczy, doświadczają silnych uczuć (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych). Są bardzo empatyczne, a nastroje innych ludzi mocno na nich wpływają. Ich mózg cechuje zarówno większa ilość, jak i aktywność neuronów lustrzanych, które odpowiadają za empatyczność. Natomiast bycie w centrum uwagi jest dla nich dyskomfortem.
4. Mają wyczulone zmysły.
Zauważają subtelne sygnały zewnętrzne napływające z otoczenia, które umykają innym ludziom. Pomaga to chronić siebie i całą grupę społeczną przed nieprzewidzianymi zagrożeniami, ale może również prowadzić do problematycznych reakcji na żywność, leki, ból, hałas i światło.
Przebywanie w hałaśliwych i zatłoczonych miejscach, takich jak centrum handlowe, nocny bar z głośną muzyką, hala sportowa pełna kibiców, czy też lotnisko lub dworzec kolejowy, może być powodem narastającego stresu i źródłem szybkiego wyczerpania. Takie miejsca powodują u nich przeciążenie i sprawiają, że szybciej się męczą.
Podsumowując, WWO to sumienne, ostrożne jednostki, które mogą również poszukiwać doznań i rozkoszować się nowościami. Są też cenionymi pracownikami. Angażują się w swoją pracę, lubią działać według ustalonego planu i starają się jak najszybciej realizować zadania, dbając przy tym o wysoką jakość i dokładność. Bardzo często przejawiają też zdolności artystyczne.
Czy wrażliwy mężczyzna jest mniej męski? Tom Falkenstein i jego spojrzenie na temat wrażliwości u mężczyzn.
Jednym z najczęściej zadawanych pytań jest: czy facet wrażliwy traci na swojej męskości? W XXI wieku nadal żywa jest narracja typu „chłopaki nie płaczą”, która "bycie męskim" zrównuje z brakiem okazywania uczuć. Świat zmienia się jednak diametralnie.
Kobiety stają się coraz bardziej autonomiczne i samodzielne. Coraz częściej stawiają na karierę zawodową. Coraz głośniej i coraz częściej domagają się równouprawnienia w różnych sferach życia (i słusznie!).
To jednak burzy dotychczasowy tradycyjny podział ról i prowadzi do zjawiska określanego jako kryzysem męskości. Faceci stają się coraz bardziej zagubieni w czasach, kiedy zapewnienie bezpieczeństwa finansowego, sukcesy zawodowe i chronienie rodziny już nie wystarczają, aby zdefiniować swoją tożsamość.
Niemiecki psychoterapeuta, Tom Falkenstein, jako jeden z pierwszych zajął się naukowo i tematem wysokiej wrażliwości u mężczyzn. W swojej przełomowej książce (o której piszemy w osobnym poście na naszym blogu) podkreśla, że wrażliwi mężczyźni nie powinni być postrzegani przez pryzmat stereotypów.
Falkenstein podkreśla, że wrażliwość - podobnie jak inne atrybuty - dotyczy tożsamości i rozumienia samego siebie. Mężczyzna świadomy swojej wrażliwości, może ubogacić życie swoje i swoich bliskich, budując dojrzałe relacje oparte na prawdziwej więzi, czułości i cieple. Według autora to właśnie ci mężczyźni mogą przełamać dotychczasowy stereotyp i zdefiniować nową męską tożsamość, której niezbywalną częścią będzie emocjonalność.
Jak wrażliwość wpływa na podejmowania ryzyka i decyzje życiowe?
Wysoko wrażliwi mężczyźni często inaczej podejmują decyzje niż osoby mniej wrażliwe. Ponieważ potrafią głębiej procesować informacje i lepiej przewidywać konsekwencje, mogą być bardziej ostrożni w sytuacjach ryzykownych.
Nie oznacza to braku odwagi – przeciwnie, ich sposób podejmowania ryzyka opiera się na analizie i przewidywaniu. Ta zaleta bywa bardzo cenna w pracy zawodowej, gdzie psychologiczny namysł, wzięcie pod uwagę bardzo wielu czynników i umiejętność przewidywania skutków może uchronić przed błędami. To właśnie do tej grupy bardzo często należą osoby, o których mówi się, że "potrafią łączyć kropki" lub myślą systemowo.
Jak mężczyzna wysoko wrażliwy funkcjonuje w społeczeństwie i relacjach?
W społeczeństwie wciąż niełatwo jest być mężczyzną wrażliwym. Często spotykają się oni z niezrozumieniem i presją, by zachowywać się zgodnie ze stereotypem. Jednak dzięki swej zdolności odczuwania cudzych emocji mogą wnosić bardzo wiele do relacji partnerskich rodzinnych i zawodowych.
To właśnie wśród nich znajdziemy często wspaniałych coachów, mentorów, nauczycieli i terapeutów. Odznaczają się ponadprzeciętną intuicją i umiejętnością słuchania. Mogą być wspaniałymi liderami biznesowymi, którzy potrafią prowadzić swoje zespoły z wielkim zaangażowaniem i osiągać wyjątkowe sukcesy. Wysoki poziom inteligencji emocjonalnej sprawia, że z łatwością doskonalą wszelkie kompetencje miękkie, które w XXI wieku nabierają coraz większego znaczenia. Nie tylko w sferze zawodowej, ale w życiu w ogóle.
Praktyczne wskazówki: jak radzić sobie z wrażliwością i intensywnością przeżyć?
Jak pisze dr Aron, wysoka wrażliwość to umowa pakietowa, którą przede wszystkim trzeba w pełni zaakceptować. Taka osobowość niesie ze sobą zarówno szczególne wymagania, jak i dary. Zamiast próbować ją tłumić, lepiej jest nauczyć się korzystać z jej zalet, choćby wiązały się z intensywnością przeżyć.
Oto najważniejsze wskazówki:
zrób test na WWO i sprawdź jak duże jest nasilenie twoich cech,
przeczytaj poradniki psychologiczne dr Aron i dr Falkensteina,
zaakceptuj fakt, że zostałeś obdarzony unikalnym systemem nerwowym,
zakomunikuj najbliższym ten fakt i wyjaśnij z czym wiąże się wysoka wrażliwość,
dbaj o równowagę między aktywnością a regeneracją,
unikaj przebodźcowania,
naucz się mówić o swoich uczuciach,
ćwicz uważność (mindfulness),
korzystaj z ćwiczeń relaksacyjnych, medytacji i masaży,
dbaj o kondycję fizyczną i dobry sen,
jeśli trzeba skorzystaj ze wsparcia coacha lub psychoterapeuty.
Dlaczego wrażliwość nie jest słabością, lecz może być siłą?
Ta neutralna cecha temperamentu zakorzeniona jest w biologii. Osoby Wysoko Wrażliwe, w tym mężczyźni, potrafią dostrzegać niuanse, odczuwać głębiej i dokładniej analizować informacje.
Być może zaskoczy Cię informacja, że ta cecha nie dotyczy tylko ludzi. Do tej pory zidentyfikowano ją u ponad stu gatunków zwierząt. Takie osobniki odgrywają szczególną rolę w swoich stadach lub watahach. Ostrzegają przed zagrożeniem lub wyznaczają kierunki wędrówek.
Mężczyzna wrażliwy nie musi rezygnować z męskości – przeciwnie, może zredefiniować jej znaczenie. Wrażliwość staje się wtedy nie balastem, ale fundamentem dojrzałych relacji, świadomego życia i prawdziwej siły emocjonalnej.
Podsumowanie – najważniejsze rzeczy do zapamiętania.
Kultura przez lata tworzyła obraz mężczyzny pozbawionego czułości i emocjonalności oraz utrwalała przekonanie, że wrażliwość to coś niemęskiego.
Dziś coraz częściej mówi się jednak o potrzebie jej pełnej akceptacji. Zmiany kulturowe powoli otwierają przestrzeń, w której wrażliwy mężczyzna może w pełni akceptować siebie i mówić o swoich emocjach bez lęku przed oceną.
Wysoka wrażliwość to cecha charakterystyczna układu nerwowego. Nie jest słabością – to siła, która sprzyja lepszym relacjom i jakości życia. Należy ją zaakceptować i korzystać z jej zalet.
Wysoko wrażliwi mężczyźni istnieją, choć w społeczeństwie mówi się o nich mniej niż o kobietach.
Wrażliwy mężczyzna nie traci męskości – przeciwnie, redefiniuje ją.
Aby w pełni korzystać z tego typu osobowości należy nauczyć się zapobiegać przebodźcowaniu, w sposób szczególny dbać o równowagę między wysiłkiem, a odpoczynkiem, dać sobie przyzwolenie na częstsze spędzanie czasu w samotności, jak również świadomie stosować techniki relaksacyjne.
Warto poinformować najbliższych i wyjaśnić im na czym polegają różnice w funkcjonowaniu osoby wrażliwej.
Zobacz także:
Jak rozumieć neuroróżnorodność?
Na czym polega neuroprzywództwo?
Kiedy zaczyna się wypalenie zawodowe?
Jak rozwijać intuicję i porzucić overthinking?
Overthinking - czym jest nadmierne myślenie?
Uspokój swój mózg - synchronizacja półkul mózgowych
Jak rozwijać kreatywność?
Co neuronauka mówi o budowaniu zaufania?
Komentarze