Technologia sztucznej inteligencji nie jest już tylko futurystycznym konceptem – stała się integralną częścią naszego codziennego życia. AI zmienia sposób, w jaki funkcjonujemy, pracujemy i komunikujemy się. W tym artykule zgłębimy ciekawe fakty, kluczowe zastosowania i potencjalne wyzwania związane z AI, aby lepiej zrozumieć jej dynamiczny wpływ na świat.
Czym jest sztuczna inteligencja i jak działa?
Sztuczna inteligencja to dziedzina nauki, która zajmuje się tworzeniem systemów zdolnych do wykonywania zadań wymagających ludzkiej inteligencji, takich jak rozumowanie, rozpoznawanie obrazów, czy przetwarzanie języka naturalnego. Dzięki zaawansowanym algorytmom i ogromnym zbiorom danych, AI potrafi m.in.:
analizować ogromne ilości informacji, rozpoznawać wzorce i rozwiązywać skomplikowane problemy.
generować teksty, pisać streszczenia i raporty, tworzyć wierze, pisać kod komputerowy i malować obrazy.
prowadzić konwersacje z człowiekiem i odpowiadać na skomplikowane pytania.
analizować język naturalny i robić dowolne tłumaczenia języków narodowych.
uczyć się i dostosowywać działania do zmieniających się warunków.
przewidywać trendy.
Przykład? Wyszukiwarki internetowe, takie jak Google, wykorzystują ją do produkowania najbardziej trafnych wyników, a wirtualni asystenci w telefonach komórkowych do dostarczania spersonalizowanych treści.
Krótka historia AI – od Elizy do GPT-4
Historia praktycznych zastosowań AI zaczęła się od prostych programów, takich jak Eliza, która symulowała rozmowę z człowiekiem. Kluczowe daty wyglądają następująco:
1950: Alan Turing proponuje "Test Turinga" jako sposób na ocenę zdolności maszyn do naśladowania ludzkiego myślenia.
1956: Naukowa konferencja w Darmouth, gdzie po raz pierwszy użyto terminu "artificial intelligence". Wymyślił go Sir John McCarthy i od tego momentu jest nazywany ojcem sztucznej inteligencji.
1966: Powstaje Eliza, prekursor dzisiejszych chatbotów, stworzony przez Josepha Weizenbaum.
1980: Następuje zwrot w kierunku machine learning. Powstają pierwsze tzw. systemy eksperckie (ang. expert systems).
2000: Odrodzenie AI. Po trudnym końcu XX wieku wieku następuje dynamiczne przyśpieszenie rozwoju systemów sztucznej inteligencji.
2020: Zaawansowane modele językowe, takie jak GPT, które potrafi odpowiadać na pytania kontekstowe, stanowią przełom i rozpoczynają rewolucję w dziedzinie tworzenia treści.
2023: inteligencja sztuczna staje się kluczowym narzędziem w takich dziedzinach, jak opieka zdrowotna, robotyka i autonomiczne pojazdy.
Ciekawostka: Najdalsze początki AI sięgają aż mitologii greckiej
Mity greckie i poematy Homera opowiadają o Bogu Hefajstosie, który miał szczególną moc wywoływania ruchu w obiektach. Np. gigantyczny złoty wojownik o imieniu Talos, został stworzony przez Hefajstosa do ochrony wyspy Krety. W ten sposób pierwszy humanoid powstał już tysiąclecia p.n.e.
Świat AI: Gdzie widzimy najwięcej innowacji?
Nowe technologie rewolucjonizują wiele sektorów. Oto lista najważniejszych z nich:
Medycyna: Algorytmy analizują dane pacjentów, wykrywając choroby na wczesnym etapie.
E-commerce: AI personalizuje rekomendacje produktów i automatyzuje obsługę klienta.
Autonomiczne pojazdy: Firmy takie jak Tesla wykorzystują AI do projektowania pojazdów bez kierowców.
Robotyka: Zaawansowane roboty już wspomagają produkcję i logistykę.
Jak zmienia się nasze życie codzienne
Już dziś AI pomaga nam codziennie, a my być może nie zdajemy sobie z tego sprawy:
Asystenci głosowi tacy, jak Google Assistant, Alexa czy Siri, odpowiadają na nasze pytania.
Media społecznościowe: Potrafią analizować i sugerować treści, które nas najbardziej interesują.
Obsługa klienta: Chatboty rozwiązują nasze problemy w czasie rzeczywistym.
Ciekawostki o Sztucznej Inteligencji, które warto znać
Tempo rozwoju sztucznej inteligencji
Według raportu firmy PwC z roku 2024, do 2030 roku sztuczna inteligencja może przyczynić się do wzrostu globalnej ekonomii o o 15,7 tryliona dolarów.
Wg World Economic Forum, do roku 2030 rozwiązania AI zastąpią globalnie 85 milionów miejsc na rynku pracy. Równocześnie uważa się jednak, że powstanie 97 milionów nowych stanowisk wymagających obsadzenia przez człowieka.
Najnowsze wyliczenia Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) z roku 2024 podają, że mamy w Polsce 20 grup zawodowych najbardziej narażonych na zastąpienie pracowników przez nowoczesne technologie, a pracuje w nich 3,68 mln Polaków, w tym 2,16 mln kobiet.
Szacuje się, że dzięki funkcji uczenia maszynowego 85 - 90 % telefonicznej obsługi klienta będzie wykonywana przez komputery i nie będzie wymagać interakcji człowieka.
Do roku 2030 95-98% nowo produkowanych samochodów będzie zawierała jakąś formę AI.
Ocenia się, że w roku 2025 wartość rynku oprogramowania związanego z inteligencją maszynową osiągnie zawrotny poziom 100 - 126 miliardów dolarów.
Ilość startupów, które powstają w tej dziedzinie zwiększyła się od roku 2000 14-krotnie!
Chińska firma Bytedance, stojąca za popularną aplikacją społecznościową TikTok, nosi tytuł „największego jednorożca AI” z oszałamiającą wyceną wynoszącą 140 miliardów dolarów. To więcej niż wartość SpeceX Elona Muska.
Gdzie inteligencja człowieka już przegrywa z inteligencją sztuczną
Deep Blue był pierwszym superkomputerem stworzonym do gry w szachy. Wygrał swoją pierwszą partię z Mistrzem Świata 10 lutego 1996 roku.
W 2011 roku, IBM Watson, zaawansowany system przetwarzania języka naturalnego, wygrał w popularnym amerykańskim teleturnieju „Jeopardy!”, pokonując dwóch byłych mistrzów tego programu.
StarCraft 11, warcaby, Go, to przykłady innych gier, w których człowiek już nie ma szans. Wynika to z faktu, że ludzka istota potrafi przewidzieć maksymalnie 4-5 ruchów w przód.
Roboty
Robot Sophia, stworzony przez Hanson Robotics, jest pierwszym robotem, który otrzymał obywatelstwo w roku 2017.
Firma Sony jako pierwsza stworzyła mini-robota zabawkę o nazwie Aibo. Potrafi ona wyrażać emocje i rozpoznawać emocje swojego właściciela.
Już kilka lata temu firma Boston Dynamics wyprodukowała roboty, które potrafią tańczyć do muzyki. W roku 1992 Boston Dynamics została wydzielona ze sławnego MIT (Massachusetts Institute of Technology). Po serii różnych przejęć, w roku 2020 80% udziałów w tej firmie wykupiło Hyundai Motor Company.
Czworonożny robot o nazwie Cheetah wyprodukowany przez tę sama firmę dzierży rekord prędkości biegu. Wynosi on 45 km/h. To oznacza, że 100 m przebiega w czasie 16,96 s. Jego budowa wzorowana jest na zwierzętach.
Chińska firma Unitree Robotics specjalizuje się w produkcji maszyn, które mają zastąpić zwierzęta domowe. Ciekawe jest to, że mają one również służyć do zamawiania jedzenia, odbierania przesyłek kurierskich, a nawet towarzyszenia osobom ociemniałym.
Zdecydowana większość robotów i chatbotów konwersacyjnych jest wyposażona w głos kobiecy.
Medycyna
W 2019 roku badacze z Uniwersytetu Stanforda stworzyli system, który może przewidzieć, czy osoba cierpi na chorobę serca, analizując zdjęcie jej twarzy.
Podobne rozwiązanie stworzone przez tych samych badaczy potrafi przewidzieć śmierć człowieka z 90% dokładnością.
Jednym z takich rozwiązań jest również system ekspercki, potrafi przewidzieć zachorowanie na raka piersi z 90% dokładnością.
Kanadyjski startup BlueDot przewidział pandemię koronawirusa, zanim świat dowiedział się, co się dzieje i zrozumiał co miało się wydarzyć.
W 2020 roku naukowcy z MIT stworzyli system, który potrafi wykrywać, czy ktoś kaszle w sposób charakterystyczny dla osób z COVID-19.
Inteligentne systemy już teraz asystują chirurgom na sali operacyjnej. Gwarantują nie tylko precyzję procedur medycznych, ale również sugerują co należy zrobić i w którym miejscu.
Sztuka i Dziennikarstwo
AI potrafi tworzyć obrazy, muzykę i filmy, które trudno odróżnić od tych stworzonych przez człowieka.
W listopadzie 2024 r. obraz stworzony przez inteligencję cyfrową o nazwie Ai-Da uzyskał na aukcji Sothebys oszałamiającą cenę 1 mln dolarów. Dzieło przedstawia portret Alana Turinga.
W roku 2018 inny cyfrowy artysta o nazwie GAN (Generative Adversarial Network) stworzył obraz, który był tak realistyczny, że został sprzedany za 432 500 $.
Prognozuje się, że robotic jurnalism może niemalże w pełni zastąpić człowieka. Najlepszym przykładem jest raport nt. trzęsień ziemi w Kalifornii opublikowany w Los Angeles Times.
Przewidywanie i prewencja
W 2018 roku NASA uruchomiła rozwiązanie o nazwie DART (Disaster Assessment and Assistance Robotic Toolkit), które pomaga w reagowaniu na katastrofy naturalne i inżynieryjne, takie jak trzęsienia ziemi i katastrofy jądrowe.
Amerykańskie FBI wykorzystuje machine learning do ujawniania potencjalnej działalności terrorystycznej poprzez śledzenie aplikacji mobilnych do przesyłania wiadomości i platform mediów społecznościowych.
Wykorzystując analizę obrazu i dane satelitarne, inteligencja cyfrowa potrafi przewidywać plony, identyfikować choroby roślin i optymalizować zużycie wody.
Świetnym przykładem wykorzystania AI jest prognozowanie trendów rynkowych. Np. banki korzystają z niego przy zarządzaniu ryzykiem finansowym lub podejmowaniu decyzji nt. udzielania kredytów.
Randki i relacje romantyczne
AI jest także uznawane za przyszłość aplikacji randkowych. Naukowcy uważają, że pomoże ludziom znaleźć bardziej kompatybilnych partnerów z poziomu ich smartfonów.
Gry wideo
AI stosuje wyrafinowane metody do tworzenia inteligentnych przeciwników, którzy adaptują się do zachowań gracza. Gry takie jak szachy czy "Go" to doskonałe przykłady idealnej analizy strategii.
Jak działa uczenie maszynowe?
Machine learning to teoria, która umożliwia systemom samodzielne uczenie się na podstawie masywnych zbiorów danych. Jej kluczowe elementy to:
Sieci neuronowe: Naśladujące sposób działania ludzkiego mózgu.
Deep learning: Umożliwiające analizowanie złożonych wzorców.
Certyfikowani programiści monitorują proces uczenia się maszyny i korygują błędy, które popełnia. Ma to między innymi związek z nieustannym poprawianiem jakości tzw. danych treningowych.
Ciekawostki nt. Chat GPT
Najlepszym przykładem historii sukcesu ostatnich lat jest narzędzie ChatGPT stworzone przez OpenAI. Wykreowało ono ogromny potencjał - zarówno w edukacji, jak i biznesie. Poznajmy najważniejsze ciekawostki na jego temat.
ChatGPT zyskał pierwszy milion użytkowników w ciągu pięciu dni od uruchomienia (rok 2022). W ciągu zaledwie dwóch miesięcy osiągnął poziom 100 mln użytkowników.
Wg stanu na wrzesień 2024, miesięcznie korzysta z niego 200 mln osób.
Jest w stanie generować tekst o takiej samej jakości, jak tekst napisany przez człowieka, co oznacza, że może być stosowany w wielu różnych zastosowaniach, takich jak pisarstwo, poezja, reklama czy nawet w filmach.
Potrafi naśladować styl i ton różnych postaci, w tym postaci fikcyjnych z książek i filmów.
Może być używany jako narzędzie do tłumaczenia między różnymi językami, co czyni go bardzo przydatnym nie tylko dla osób mówiących po angielsku.
Może być wykorzystywany do rozwiązywani skomplikowanych zadań matematycznych.
Potrafi zaprogramować w pełni funkcjonalne strony internetowe i aplikacje mobilne, które są niemal niemożliwe do odróżnienia od tych stworzonych przez człowieka.
Potrafi również tworzyć skrypty do gier i filmów, które są trudne do odróżnienia od tych napisanych przez ludzi.
Czy powinniśmy bać się robotów. Szanse i zagrożenia
Stephen Hawking, światowej sławy fizyk teoretyczny i jeden z potężniejszych umysłów XX wieku, stwierdził, że "AI może być albo największym błogosławieństwem, albo największym przekleństwem dla ludzkości". W roku 2015 podpisał również list otwarty, który wzywał w pierwszej kolejności do przeprowadzenia szczegółowych badań nad potencjalnym wpływem społecznym nowoczesnych rozwiązań. Ten list na czterech stronach tekstu wskazywał tylko najważniejsze punkty, na które należy zwrócić uwagę.
Zagrożeniem jest nie tyle rozwój nowych rozwiązań, ale intencje człowieka. A kluczowe pytanie brzmi: czy moralność wygra z chciwością?
Szanse
Automatyzacja powtarzalnych, rutynowych zadań.
Zwiększona efektywność w biznesie.
Mniej pracy i więcej czasu, który można poświęcić na inne zajęcia.
Większe bezpieczeństwo, dzięki zapobieganiu katastrofom naturalnym lub epidemiom.
Zupełnie nowe metody edukacji.
Spersonalizowana opieka medyczna i monitorowanie stanu zdrowia 24/7.
Poprawa jakości ludzkiego życia, np. poprzez postęp w opiece zdrowotnej.
Zagrożenia
Utrata miejsc pracy z powodu automatyzacji.
Utrata prywatności i bezpieczeństwem danych.
Kradzież tożsamości.
Manipulacja opinią publiczną.
Chaos i niemożność odróżnienia faktów od fikcji.
Wyprodukowanie broni, która wymknie się spod kontroli.
Rola naukowców
Naukowcy odgrywają kluczową rolę w rozwoju technologii AI. W dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie, ich głównym zadaniem oprócz badań naukowych jest kwestia etyki wykorzystania nowoczesnych programów stworzonych w laboratoriach. Ważne jest również badanie ich wpływu na społeczeństwo i szybkie dostosowanie legislacji we wszystkich możliwych obszarach funkcjonowania społeczeństw.
Podsumowanie. AI w przyszłości: Co nas czeka w 2024 i później?
Gołym okiem widać, że AI będzie nadal rewolucjonizować różne sektory i wpływać na każdy aspekt naszego życia - od pracy po rozrywkę. To jedno z najważniejszych osiągnięć technologicznych człowieka, wciąż dynamicznie rozwijających się.
Najważniejsze rzeczy do zapamiętania
AI to technologia przyszłości, która niewątpliwie usprawni i zmieni różne branże. Dotyczy to przede wszystkim robotyki i automatyzacji ( w tym autonomic vehicles), diagnostyki medycznej, sprzedaży, edukacji i wszelkich skomplikowanych analiz wymagających przetwarzania dużej ilości danych.
Ta zmiana niesie ze sobą zarówno szanse, jak i obawy, które musimy skrupulatnie rozważyć. Potencjał komercyjny jest przeogromny i to może być źródłem głównych zagrożeń związanych z jej nieetycznym wykorzystaniem.
Konstruktywne wdrożenia AI pozwolą człowiekowi skupić się na bardziej kreatywnych aspektach życia. A kreatywność wydaje się być jedną z tych ludzkich zdolności, które trudno będzie zastąpić czymkolwiek. Podobnie jest z empatią.
Bibliografia
https://www.openxcell.com/blog/facts-about-ai/
https://www.sprintzeal.com/blog/facts-about-artificial-intelligence
https://www.valuer.ai/blog/75-facts-about-artificial-intelligence
Zobacz także inne artykuły
Co Noam Chomsky sądzi o ChatGPT
Buddyzm i fizyka kwantowa - dla początkujących
Historia coachingu od XIX wieku po dzień dzisiejszy
Coaching online zmienia świat przywództwa
Comments