Jak w każdej dziedzinie, również w przypadku Wysoko Wrażliwych Osób mamy do czynienia z uproszczeniami i mitami. Np. Osoby Wysoko Wrażliwe często uważane są za osoby słabe, kruche, płaczliwe lub wręcz niestabilne emocjonalnie. Równie często Osoby Wysoko Wrażliwe kojarzone są z nieśmiałością, nieporadnością i zamknięciem w sobie.
Nie ma to jednak zbyt wiele wspólnego z prawdą. Oczywiście mogą się zdarzać osoby, które tak się zachowują, ale po pierwsze nie oznacza to od razu, że posiadają osobowość o wysokiej wrażliwości, a po drugie nawet jeśli należą do populacji WWO - nie oznacza to, że tak zachowują się i reagują wszyscy ludzie z WWO. Równie niesłusznie ten szczególny typ osobowości traktowany jest jako zaburzenie. A to nie ma nic wspólnego z prawdą!
Interesujące jest również to, że stosunkowo często Osoby Wysoko Wrażliwe nie zdają sobie sprawy ze swojej unikalności i dopiero zrobienie testu na wysoką wrażliwość lub przeczytanie jednej z książek Elaine N. Aron porządkuje ich własny obraz siebie. Do tego momentu one same często czują się nie rozumiane przez świat i często myślą, ze to z nimi coś jest nie tak.
A tak naprawdę należą do populacji ok. 20% ludzi, którzy urodzili się ze szczególnym typem układu nerwowego, który w szczególny sposób przetwarza docierające do niego informacje. Z tego powodu osoby te w określony sposób reagują na bodźce zewnętrzne, jak również odznaczają się szczególnymi cechami życia wewnętrznego. Te cechy, jak wszystko na tym świecie, mają swoje dobre i złe strony. Pytanie więc nie brzmi "Jak przestać być wrażliwym?", ale "Jak żyć w pełni w zgodzie z sobą?" ucząc się "obsługi własnej" i wykorzystania swoich cech z największą korzyścią dla siebie (i świata).
Znane osoby wysoko wrażliwe to między innymi: aktorki i aktorzy Nicole Kidman, Scarlett Johansson, Glen Close, Greta Garbo, Winona Ryder, Katherine Hepburn, Jim Carrey, Heath Ledger, Steve Martin i Robin Williams. Wśród słynnych muzyków do grona tych osób należą np. Elton John, Celine Dion, Barbra Streisand, Alanis Morissette, Leonard Cohen i Wolfgang Amadeusz Mozart. Wśród malarzy: Frida Kahlo.
A najbardziej znaną osobą wysoko wrażliwą i równocześnie chyba najbardziej lubianą była Księżna Diana.
Warto również wspomnieć, że znane osoby wysoko wrażliwe, to nie tylko ludzie z dziedziny sztuki i kultury. Należeli do nich również Prezydent USA Abraham Lincoln i tacy liderzy jak Martin Luter King, Ralf Waldo Emerson, Eleanor Roosevelt i Albert Einstein.
7 mitów na temat osób wysoko wrażliwych
Jeżeli nie jesteś pewien czym tak naprawdę jest Osobowość o Wysokiej Wrażliwości i jakie posiada cechy, zapraszamy do specjalnego felietonu, w którym możliwie kompleksowo i w sposób udokumentowany opisaliśmy temat wysokiej wrażliwości.
W tym miejscu natomiast zajmiemy się mitami nt. Osób Wysoko Wrażliwych. Lub inaczej, opowiemy o najczęściej spotykanych nieporozumieniach, które tych osób dotyczą. Te informacje pochodzą w głównej mierze z książek psycholożki Elaine N. Aron, która wraz z mężem stworzyła pojęcie Osoby Wysoko Wrażliwej i rozpropagowała ten temat na świecie.
Oto 7 najpopularniejszych mitów na temat Osób Wysoko Wrażliwych.
Mit nr 1 - Wysoka Wrażliwość to choroba, zaburzenie i powód do zmartwień
To nieprawda. Wysoka wrażliwość nie jest ani zaburzeniem, ani chorobą, którą trzeba leczyć. To jeden z wielu odcieni różnorodności osobowości ludzkiej. Ludzie z ta cechą przetwarzają wszystkie informacje na dużo głębszym niż inni poziomie. Posiadają wysoko rozwiniętą empatię, dzięki czemu są bardziej wyczulone na subtelne sygnały w otaczającym je świecie. Co ważne, "osobniki" wysoko wrażliwe występują nie tylko wśród ludzi, ale również wśród wielu gatunków zwierząt. Odgrywają tam bardzo ważną rolę strażników i zwiadowców, gdyż dużo szybciej, niż inni wyczuwają potencjalne zagrożenia.
Dzięki głębi swojego przetwarzania osoba wysoko wrażliwa dostrzega też piękno, które umyka wielu pozostałym osobom. Potrafi się zachwycać sztuką w każdej postaci, przyrodą, pięknem natury ludzkiej i dzięki temu ma okazję przeżywać dużo więcej pięknych chwil, niż inni.
Ponadto ze względu na fakt, że Osobowość o Wysokiej Wrażliwości jest koncepcją stosunkowo młodą i jeszcze niedostatecznie rozpowszechnioną, wysoka wrażliwość jest często błędnie diagnozowana u dzieci jako wybrane spektrum autyzmu, np. zespół Aspergera. Warto więc dołożyć starań, aby na skutek braku wiedzy lub powierzchownej diagnozy nie skazać dziecka na niezasłużoną "stygmę" zaburzenia, które tak naprawdę tego dziecka nie dotyczy.
Co więcej, to często same Osoby Wysoko Wrażliwe żyją w przekonaniu, że trzeba coś w nich naprawić, że doskwiera im jakaś choroba. Stanowiąc maksymalnie 20% całej populacji porównują siebie z większością otaczających ich ludzi i na tej podstawie dochodzą do wniosku, że "nie pasują", a w związku z tym coś jest z nimi nie tak.
A tak naprawdę noszą w sobie głębokie dary. I jeżeli to zrozumieją, zaakceptują i nauczą się z tych darów korzystać oraz mądrze o siebie dbać - ich życie diametralnie się zmienia.
Coaching Osób Wysoko Wrażliwych lub inna forma psychoedukacji i profesjonalnego wsparcia mogą być tutaj bardzo pomocne. Dzięki lepszemu poznaniu siebie i zaakceptowaniu swojej natury, Osoby Wysoko Wrażliwe zaczynają rozkwitać i w pełni wykorzystywać swój głęboki potencjał. Dobry i mądry coach, idealnie sam lub sama będący(a) osobą o wysokiej wrażliwości, może być dla nich nieocenionym wsparciem.
Mit nr 2 - Osoby Wysoko Wrażliwe są słabe i kruche
Jednym z najpopularniejszych mitów dotyczących Osób Wysoko Wrażliwych jest to, że są słabe i kruche. Nie ma to jednak wiele wspólnego z prawdą. Osoby Wysoko Wrażliwe potrafią być zdeterminowane i konsekwentne. Z reguły są też pracowite i rzetelne.
Ze względu na swoją empatię i bogate życie wewnętrzne, wiele osób, które pracują w zawodach mających na celu niesienie pomocy innym ludziom, to właśnie ludzie z WWO. A pomaganie innym wymaga siły. I mądrego dbania o siebie. Poznając siebie dostatecznie dobrze i żyjąc w zgodzie ze swoją naturą i swoimi potrzebami, Osoby Wysoko Wrażliwe mogą korzystać ze swojej siły i wolności oraz cieszyć się osiągnięciami i sukcesami z równym powodzeniem jak pozostali nie-wysoko wrażliwi ludzie.
Mit nr 3 - Osoba Wysoko Wrażliwa jest nieśmiała i wycofana
Nie jest prawdą, że nieśmiałość leży u podstaw wysokiej wrażliwości. Ujmijmy to inaczej: nieśmiałość nie jest cechą wspólną dla wszystkich osób z tej grupy. Nie jest też prawdą, że introwertyzm jest taką cechą wspólną (o czym piszemy poniżej w osobnym punkcie).
Tak naprawdę Wysoko Wrażliwe Osoby mogą wspaniale odnajdywać się w roli empatycznych liderów, przewodników dla innych osób, w zawodach wymagających strategicznego myślenia lub kreatywności i wyznaczania nowych kierunków. W szczególności Osoba Wysoko Wrażliwa może stać się wspaniałym coachem i nieść profesjonalne wsparcie i pomoc innym ludziom.
Dużo zależy od tego, czym oprócz wysokiej wrażliwości dana osoba jeszcze dysponuje, jaką ma historię i w jakim obecnie środowisku przebywa. Często najważniejszą przeszkodą w wykorzystaniu dużego potencjału, którym osoba WWO dysponuje są przekonania na swój temat i toksyczne środowisko, z którego nie potrafi się uwolnić.
Ze względu na fakt, że taka osoba widzi i słyszy dużo więcej, niż inni, że potrafi myśleć głęboko i kompleksowo - może być narażona na Syndrom Wysokiego Maku (o którym piszemy w innym dedykowanym felietonie) i z tego powodu wycofuje się i powoli usycha.
Mit nr 4 - Tylko introwertyk może być Osobą Wysoko Wrażliwą
Ze względu na głębię swojego przetwarzania Osoby Wysoko Wrażliwe dużo silniej niż inni odbierają różne bodźce. W związku z tym dużo częściej i łatwiej mogą ulegać przebodźcowaniu. Dlatego potrzebują czasu i przestrzeni, by od bodźców odpocząć. Cisza i przebywanie w samotności jest dla nich bardzo ważne i niezbędne do odzyskania równowagi. Z kolei tym, co odróżnia introwertyków i ekstrawertyków jest sposób, w jaki się regenerują. Introwertycy potrzebują do tego ciszy i samotności. Ekstrawertycy - kontaktów z ludźmi.
Jednak pomimo tej wspólnej cechy, która łączy Wysoko Wrażliwe Osoby z introwertykami, nie oznacza to, że wszyscy introwertycy, to Osoby Wysoko Wrażliwe i odwrotnie. Psycholożka Elaine Aron pisze w swojej książce, że około 30% Osób Wysoko Wrażliwych to ekstrawertycy.
Ekstrawertyczne WWO stają przed szczególnym wyzwaniem i muszą nauczyć się dobrze wsłuchiwać w siebie. W sposób szczególny muszą zadbać o równowagę pomiędzy czasem spędzanym z innymi, a czasem niezbędnym do regeneracji. Tak, by z jednej strony zaspokajać potrzebę kontaktów międzyludzkich i czerpać z nich pozytywną energię, a z drugiej unikać przebodźcowania.
Przykładowo może to oznaczać, że spotkanie w wąskim gronie przyjaciół w cichej, klimatycznej kawiarence będzie przyjemne, ale już spotkanie w zatłoczonym klubie z głośną muzyką będzie udręką.
Mit nr 5 - Osoby Wysoko Wrażliwe to głównie kobiety
Jeżeli spojrzymy na wciąż obowiązujące stereotypy - wrażliwość jest uznawana za domenę kobiet. Chłopaki nie płaczą, mężczyzna musi być silny, twardym trzeba być - nie miętkim... itd. itp. Po pierwsze warto jeszcze raz przypomnieć, że bycie wrażliwym, to nie to samo, co bycie słabym. Po drugie, i w tym przypadku najważniejsze, wysoka wrażliwość nie jest zależna od płci. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą posiadać Wysoko Wrażliwą Osobowość.
Póki co, nie są znane żadne badania, które pokazywałyby, że wysoka wrażliwość występuje częściej u kobiet. Natomiast ze względów kulturowych, wysoko wrażliwi mężczyźni mogą negować samych siebie i wręcz starać się ukrywać swoją cechę. Lub zagłuszać ją mocnymi używkami. Statystyki pokazują wyraźnie, że kobiety wciąż stanowią większość klientów zgłaszających się po pomoc do psychoterapeutów, psychologów, coachów lub innych form wsparcia niefarmakologicznego. Ale nie wynika to z tego, że kobiety bardziej tego wsparcia potrzebują, ale z faktu, że częściej potrafią się przyznać same przed sobą, że takie wsparcie jest im potrzebne.
Mit nr 6 - Osobom Wysoko Wrażliwym trudno jest stworzyć udany związek
Wrażliwiec w związku, to nie jest problem sam w sobie. Każdy związek, to relacja dwóch osób o unikalnej osobowości, historii, systemie wartości, przekonaniach, potrzebach i poziomie samoświadomości. Ponadto w przypadku związków pomiędzy osobami różnych narodowości ważnym czynnikiem jest również kultura i mentalność narodowa, w której się wychowali.
Związki bywają wyzwaniem zarówno dla Osób Wysoko Wrażliwych, jak i nie-wysoko wrażliwych. Głównym problemem w stworzeniu udanego związku jest nie tyle to, czy jesteśmy Osobą Wysoko Wrażliwą, ale to, czy znamy i w pełni akceptujemy siebie i czy potrafimy zaakceptować drugą osobę taką jaka jest.
Niezwykle istotnym elementem jest również dojrzała komunikacja, w szczególności umiejętność słuchania, komunikowania swoich potrzeb i granic oraz rozwiązywania konfliktów, które niewątpliwie się pojawią. Ponadto osobną rzeczą jest stworzyć udany związek, a osobną go utrzymać i rozwijać. Relacje w świecie wysoko wrażliwych podlegają tym samym prawom. Każdy z nas się zmienia, zmieniają się okoliczności zewnętrzne, na które często nie mamy wpływu. Dlatego ważna też jest zdolność i chęć do pracy nad sobą i nad swoim związkiem.
Przeszkodą, na jaką może napotkać WWO w związku, to brak zrozumienia i akceptacji samego / samej siebie i nieumiejętność zaspokajania potrzeb wynikających z cech swojej osobowości (w przypadku Osób Wysoko Wrażliwych np. związanych z unikaniem przebodźcowania). Ale dokładnie takie same przeszkody dotyczą osób nie-wysoko wrażliwych. Tak więc wysoka wrażliwość sama w sobie nie jest przeszkodą w stworzeniu udanego związku.
Mit nr 7 - Psychoterapia jest koniecznością dla Osób Wysoko Wrażliwych
Wysoka wrażliwość jest cechą wrodzoną związaną ze specyfiką układu nerwowego. I jeszcze raz należy podkreślić - nie jest zaburzeniem, które trzeba leczyć. To nie jest choroba!
Co więcej, duże znaczenie w postrzeganiu wysokiej wrażliwości odgrywają różnice kulturowe. Osoby Wysoko Wrażliwe są wysoko cenione w społeczeństwach, które preferują powściągliwe, wyważone zachowanie, takich jak np. Chiny, Japonia czy Szwecja. Natomiast kultury konkurencyjne, takie jak np. kraje anglo-amerykańskie są dla nich wyzwaniem.
Natomiast kluczowym elementem jest to, jak dzieci o wysokiej wrażliwości były traktowane w swoim dzieciństwie i jakie przekonania na swój temat w związku z tym "kupiły". Często bowiem brak świadomości rodziców lub nauczycieli powoduje, że takie dzieci przesiąkają poczuciem niskiej wartości i wchodzą w świat dorosły z przekonaniem, że są wadliwe lub bezużyteczne.
Dlatego też psychoterapia może być przydatna tym wszystkim Osobom Wysoko Wrażliwym, które nie rozumieją i nie akceptują siebie. Takie wsparcie ma na celu nie tyle wyleczenie ich z wysokiej wrażliwości, ale uświadomienie sobie swojej unikalności, pozbycie się ograniczających przekonań, nauczenie się "samoobsługi" i samoregulacji oraz rozpoczęcie życia w zgodzie ze swoją prawdą. To sprawia, że Osoby Wysoko Wrażliwe zaczynają w pełni wykorzystywać swój potencjał i głębokie dary, którymi zostały obdarzone.
Coaching Osób Wysoko Wrażliwych może być również bardzo dobrym rozwiązaniem. Zwłaszcza dla osób, które przepracowały już ewentualne traumy ze swojej przeszłości. Mądre i empatyczne wsparcie coacha będzie stanowić wysoko cenioną metodę rozwoju osobistego. Nie tylko w dziedzinie zawodowej. Ze względu na głębię swojego przetwarzania tacy ludzie są w naturalny sposób zainteresowani zgłębianiem natury ludzkiej, poszukiwaniem sensu życia lub tematami duchowymi. Możliwość rozmowy z coachem prowadzonej w bezpiecznej, nieoceniającej, wręcz intymnej atmosferze stanowi dla tych osób bardzo atrakcyjną alternatywę.
Na koniec warto jeszcze raz przypomnieć: nie chodzi o to, aby zaprzeczać swej wrażliwości, ale o to jak zrozumieć i zaakceptować swoją wyjątkową osobowość, jak uznać swoje potrzeby i żyć w pełnej zgodzie ze swoją naturą.
Zobacz także:
Mądre cytaty krótkie. Refleksyjne sentencje o życiu i miłości Cytaty o szczęściu, radości, pasji, ludziach