Współpraca z doświadczonym i godnym zaufania mentorem lub mentorką może przynieść wielowymiarowe korzyści. W ostatnich latach popularność i skuteczność mentoringu rośnie i zyskuje coraz większe uznanie. Rodzi się więc pytanie: jak znaleźć mentora?
A jeżeli znaleźć, to jakiego? Czy są różne rodzaje, czy są już jakieś specjalizacje i jak wybrać mentora, który będzie najbardziej odpowiedni dla mnie? A przede wszystkim od czego zacząć poszukiwania mentora?
Postaramy się odpowiedzieć na te pytania i, jak to zwykle bywa w Empowerment Coaching, najpierw możliwie precyzyjnie zdefiniować, co w tym artykule rozumiemy przez pojęcie "mentor biznesowy".
W polskiej rzeczywistości Mentor Biznesowy może oznaczać co najmniej dwie różne rzeczy.
Po pierwsze, może być rozumiany jako doświadczony przedsiębiorca, który bazując na swojej praktycznej wiedzy i doświadczeniu, służy radą i wsparciem innym, mniej doświadczonym przedsiębiorcom i biznesmenom. W tym przypadku współpraca z mentorem odbywa się z reguły w sposób indywidualny, wg zasad i ustaleń, na które zgodziły się obydwie strony relacji mentoringowej. Taka współpraca może również w szczególnym przypadku dotyczyć pytania: ""Jak wyjść z etatu i pójść na swoje?".
Po drugie, mentor biznesowy może być rozumiany jako doświadczona i odpowiednio przeszkolona w technikach mentoringu osoba pracująca w podobnej branży lub sektorze biznesowym, w szczególności nawet w tej samej firmie. Pomaga ona nie tyle przedsiębiorcom, ile mniej doświadczonym pracownikom, którzy chcą skorzystać ze wsparcia mentora w rozwoju swojej kariery zawodowej lub rozwoju wybranych umiejętności (np. umiejętności związanych z przywództwem lub prowadzeniem projektów).
W tym przypadku współpraca ma miejsce najczęściej (choć nie tylko) w ramach ustrukturyzowanych programów mentoringowych uruchomionych przez daną firmę lub przez fundacje, stowarzyszenia i inne organizacje typu non-profit. Coraz częściej pojawiają się również w Polsce komercyjne programy mentoringowe, oferowane przez wyspecjalizowane firmy doradcze lub szkoleniowe i adresowane dla liderów zatrudnionych w określonym dziale, np. w dziale HR.
Przyjrzyjmy się zatem jak można znaleźć doświadczonego doradcę.
Jak znaleźć mentora biznesowego?
W zależności od tego kim jesteś, w jakim miejscu jesteś i jakie są Twoje potrzeby - znalezienie odpowiedniego mentora może odbywać się w różny sposób. Poniżej podajemy kilka sprawdzonych sposobów. Dla porządku chcemy również dodać, że w tym opracowaniu skupiliśmy się na sposobach znalezienia potencjalnego mentora w Polsce.
Pisząc ten artykuł stanęliśmy też przed dylematem: czy wymieniać nazwy konkretnych firm lub stowarzyszeń, czy też pozostać na wyższym poziomie ogólności. Wybraliśmy tę pierwszą opcję, głównie ze względu na Ciebie, droga czytelniczko i drogi czytelniku, i związana z tym konkretną wartość informacyjną, jaką może Ci to dostarczyć.
Prosimy jednak, aby wymienione z nazwy firmy traktować jako przykłady, a nie wyczerpującą listę. Ten wybór w żaden sposób nie oznacza również naszej intencji promowania wybranych firm lub stowarzyszeń. Piszemy ten artykuł we własnym imieniu, dzieląc się wiedzą i doświadczeniem zdobytym zarówno w ramach różnych inicjatywach mentoringowych, jak i dzięki indywidualnej współpracy z wieloma mentees.
Jak znaleźć mentora biznesowego dla przedsiębiorcy lub startup'u?
Warto by pewnie było najpierw zadać pytanie: co czyni Cię startup'em i odróżnia od innych młodych inicjatyw biznesowych? Aby uniknąć dyskusji, która nie jest przedmiotem tego artykułu, przewrotnie odpowiemy na to pytanie tak: jeżeli uważasz się za start-up, to jesteś startupem.
Wsparcie odpowiedniego mentora dla start-up'ów
Istnieje w Polsce całkiem dobrze rozwinięty eco-system startupów i związane z nim wsparcie, na jakie startupy mogą liczyć - od rozwiązań ogólnopolskich po regionalne. A z nimi z kolei wiążą się różnego rodzaju meetupy, hackathony, ideathony, accelerators, scaleupy (ach, ta miłość startupów do j. angielskiego!) - czyli tłumacząc "z polskiego na nasze" spotkania i fora, gdzie można skorzystać z doświadczenia i wiedzy innych. Po szczegóły odsyłamy np. do serwisu www.mamstartup.pl
Naturalnym źródłem wartościowego mentoringu biznesowego dla startupów jest oczywiście to, co może zaoferować dany Venture Capital (czyli po naszemu inwestor) i osoby wprowadzane przez inwestora np. do rady nadzorczej lub rady programowej.
Coraz częściej również duże, światowe, dobrze poukładane korporacje, zapraszają do współpracy młode startupy. Bo potrzebują ich świeżości i innowacyjności. Ale dzięki takiej współpracy startupowcy mogą nie tylko pozyskać niezbędny do rozwoju kapitał, ale również nauczyć się dużo dobrych rzeczy od "korpo-świata" (tak, wbrew obiegowej opinii, w świecie "korpo" mogą być dobre rzeczy). W takiej relacji doświadczony lider ze świata "korpo" może być wartościowym mentorem biznesowym dla przedsiębiorcy ze startup'u.
Innym sposobem na znalezienie doświadczonego mentora dla startupu mogą być inicjatywy i programy uruchamiane przez różnego rodzaju organizacje typu non-profit. Przykładem takich inicjatyw adresowanych do startupów są programy prowadzone przez Youth Business Poland - Fundacja Inkubator Technologiczny Ta fundacja posiada również bardzo bogatą bazę współpracujących z nią mentorów biznesowych o różnorodnych profilach. Fundacja YBP może również być dobrym rozwiązaniem, jeśli student lub studentka szuka mentora. Jesteś studentem? Przejrzyj ofertę YBP i znajdź osobę z odpowiednią wiedza i doświadczeniem.
Znalezienie mentora dla rozwijających się przedsiębiorców
W Polsce dostępnych jest już form wsparcia dla rozwijających się przedsiębiorców, włączając w to pomoc oferowaną przez doświadczonych doradców.
Na pewno warto wspomnieć o komercyjnych usługach mentoringowych oferowanych przez różnych mentorów i mentorki. W takim przypadku warto dobrze sprawdzić czego dotyczy ich oferta, czy przez mentoring biznesowy rozumiane jest dokładnie to, czego Ty w tej chwili potrzebujesz oraz czy wybrany mentor ma rzeczywiste doświadczenie w zakładaniu, prowadzeniu i rozwijaniu własnej firmy w Polsce. A jeżeli tak - to konkretnie jakie?
Inną możliwością z jakiej może skorzystać rozwijający się przedsiębiorca, który poszukuje potencjalnego mentora, są różnego rodzaju stowarzyszenia przedsiębiorców i liderów biznesowych. Można tam znaleźć zarówno bardziej doświadczonego profesjonalistę, jak i skorzystać z mentoringu typu peer-to-peer, czyli grupowej wymiany doświadczeń w gronie osób zmagających się z podobnymi wyzwaniami biznesowymi.
Wśród organizacji oferujących wsparcie dla przedsiębiorców prowadzących firmy rodzinne warto wymienić bardzo aktywne stowarzyszenie Inicjatywa Firm Rodzinnych (z ikoną polskiej przedsiębiorczości i teorii zarządzania, prof. Andrzejem Blikle, jako członkiem honorowym) oraz Fundację Firmy Rodzinne.
Kolejnym miejscem do poszukiwania profesjonalnego wsparcia są izby gospodarcze, zarówno branżowe, jak i regionalne lub izby przemysłowo-handlowe. Jako przykład takiego wsparcia można wymienić wsparcie oferowane przez Polską Izbę Młodych Przedsiębiorców. Ciekawym przykładem może być program mentoringowy oferowany aplikantom adwokackim przez Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie.
Pojawiają się również dobre inicjatywy mentoringowe organizowane przez województwa i samorządy. Wśród nich najlepszym dotychczas przykładem wydaje się być Program Mentoringu Biznesowego Województwa Opolskiego.
Dla porządku należy również wymienić takich gigantów, jak Konfederacja Lewiatan, Business Center Club czy też Henrykę Bochniarz i jej działalność skupiającą się na wsparciu kobiet XXI wieku.
I na koniec warto zauważyć, że coraz więcej polskich uczelni wyższych podejmuje działania mające na celu zbliżenie światów nauki i biznesu. Odbywa się to poprzez tworzenie Klubów Partnerów wybranej uczelni lub Klubów Przedsiębiorców prowadzonych przez dany uniwersytet. Przykładem takiej działalności może być Klub Przedsiębiorców przy SGH w Warszawie, który np. 13 kwietnia 2023 r. zorganizował I Ogólnopolski Kongres Nauczycieli Biznesu i Zarządzania oraz rozpoczął budowanie bazy mentorów i praktyków biznesu.
Jak znaleźć dobrego mentora, kiedy jesteś osobą fizyczną?
A teraz zobaczmy jakie są w Polsce możliwości znalezienia odpowiedniego mentora, kiedy nie jesteś samodzielnym przedsiębiorcą. Czyli np. pracownikiem na etacie lub mamą, która chciałaby wrócić na rynek pracy, a nawet studentem lub studentką.
Najpierw szukaj wewnątrz swojej firmy
Jeżeli wiesz, że w Twojej firmie planowane jest uruchomienie programu mentoringowego, bardzo zachęcamy, aby się do niego zgłosić i skorzystać z tego doświadczenia. Relacja nawiązana z mentorem lub mentorką w trakcie trwania programu może przerodzić się w długotrwałą relację osobistą, a może nawet przyjaźń. Ważne jest natomiast, aby w czasie programu mentoringowego "kliknęło" między Tobą i mentorem. Jeżeli nie będzie tej chemii - nie warto dalej kontynuować. Relacja mentoringowa (podobnie jak coachingowa) jest bardzo indywidulaną sprawą i nie ma w tym żadnej Twojej winy, jeżeli nie znajdziecie wspólnej fali z wybraną osobą.
Jeżeli Twoja firma nie ma i nie planuje ustrukturyzowanych programów mentoringowych, weź sprawy w swoje ręce i znajdź osobę, która będzie Ci odpowiadać. Jak to zrobić? Piszemy o tym szerzej w osobnym poście.
Warto sprawdzić zasoby Stowarzyszenia EMCC Polska
European Mentoring and Coaching Council (EMCC) to najbardziej szanowane i największe stowarzyszenie zawodowych mentorów w Europie. W jego polskim oddziale znajdziesz bazę mentorów będących członkami tego stowarzyszenia i często posiadających certyfikacje swoich mentorskich umiejętności wg międzynarodowych standardów. Teoretycznie więc masz okazję współpracy z najlepszymi mentorami. Bazę polskich członków EMCC znajdziesz po tym linkiem: https://emccpoland.org/members/
Warto również wspomnieć, że EMCC Polska tworzy roczne raporty nt. polskich programów mentoringowych, jak również organizuje konkurs pt. "Super M - Mentoring, Mentor, Mentee", do którego mogą zgłaszać się twórcy programów mentoringowych z trzech różnych kategorii: biznes, NGO oraz uczelnie.
Oferta programów mentoringowych organizacji typu non-profit NGO
W ostatnich latach pojawia się w Polsce coraz więcej otwartych inicjatyw mentoringowych dostępnych dla każdego bezpłatnie i organizowanych przez organizacje typu NGO (ang. Non-Governmental Organization). Można się do nich zgłosić wypełniając odpowiedni formularz. Z reguły, pracujący w nich mentorzy i mentorki działają pro-bono i są wybierani i akceptowani przez daną organizację również w oparciu o informacje zawarte w formularzu wypełnionym przez mentora.
Na podstawie formularzy wypełnionych osobno przez mentees i przez mentorów organizator programu mentoringowego dokonuje łączenia w pary, aby możliwie dobrze odpowiedzieć na potrzeby zgłoszone przez mentee. Oprócz samych regularnych spotkań z mentorem w ramach takich programów można również brać udział w grupowych webinariach i innych wydarzeniach rozwojowych, które organizator programu w danym momencie przygotował.
Przykłady działających w Polsce otwartych programów mentoringowych organizowanych przez organizacje typu non-profit są następujące:
Wybranie mentora w ramach komercyjnych programów mentoringowych
Co prawda nie ma ich jeszcze wiele i trzeba za nie zapłacić, ale pojawiają się już w Polsce "skrojone na miarę" programy mentoringowe adresowane do określonej grupy docelowej. Możesz w nich wziąć udział zarówno jako osoba fizyczna i zapłacić z własnej kieszeni lub jako pracownik firmy i wtedy Twoja firma ponosi koszty udziału.
Przykładami takich programów są "HR Mentoring Grupowy" firmy CoachWise lub "Design Mentorship" firmy... DesignMentorship.
Pierwszy, to specjalistyczny program adresowany do liderów z działów HR. Drugi adresowany jest do każdego. Skupia się na umiejętnościach jutra, identyfikacji swoich talentów i rozwoju ścieżki zawodowej. Korzysta m.in. z powszechnie uznawanego Testu Gallupa, inaczej zwanego CliftonStrenghts.
Mentor wspierający Cię w ramach studiów MBA
Coraz częściej również w curriculum studiów MBA znajdziesz możliwość indywidulanego wsparcia oferowanego przez doświadczonego mentora. Oprócz więc wykładów i warsztatów, z których możesz skorzystać na takich studiach, masz również szansę na indywidualne wsparcie doświadczonego mentora, którego sam będziesz mógł wybrać spośród osób oferowanych przez dany uniwersytet. Ta relacja może się przerodzić w długotrwałą przyjaźń sięgającą dużo dalej, niż same studia MBA.
Ponadto coraz częściej jako wykładowcy studiów MBA zapraszani są praktycy biznesu, osoby z praktyczną wiedzą i doświadczeniem biznesowym w różnych obszarach. Takie osoby mogą być najlepszymi mentorami. Dodatkowo coraz częściej w ramach studiów MBA organizowanych przez polskie uniwersytety otrzymujesz możliwość wyjazdu zagranicę i odwiedzenia innych renomowanych uniwersytetów lub międzynarodowych firm. Coraz częściej również w ramach polskich studiów MBA prelegentami są eksperci z zagranicy. To wszystko stanowi wspaniałą okazję do networkingu. I niejednokrotnie zdarza się, że wybrany "student" MBA wyjątkowo zainspirowany wykładem lub warsztatem poprowadzonym przez danego lidera biznesowego, nawiązuje z nim osobistą relację, która przeradza się potem w długotrwałą podróż mentoringową i ostatecznie przyjaźń.
Przykładem studiów MBA, które w ramach programu studiów oferują indywidualne wsparcie mentorskie jest Executive MBA na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.
Korzyści płynące ze współpracy z mentorem biznesowym
Dobry mentor może być dla każdego nieocenionym wsparciem w różnych obszarach - bez względu na aktualne doświadczenie Mentee. Również osoby bardziej doświadczone mogą skorzystać ze współpracy z odpowiednim praktykiem biznesu - jeśli tylko w danym momencie chcą się nadal rozwijać i uczyć - bez względu na wiek. Nie wspominając o tym, że w dzisiejszym świecie istnieje również tzw. mentoring odwrócony, tzn. relacja, w której osoba starsza uczy się od osoby młodszej, np. nowych technologii XXI wieku.
Korzyści płynących z mentoringu jest tak wiele, że poświęciliśmy im osobne, wymienione poniżej artykuły:
ps. nie polecamy szukania tego rodzaju wsparcia w mediach społecznościowych. Ale jeżeli zdecydujesz się szukać mentora w ten właśnie sposób, przed rozpoczęciem współpracy, zwłaszcza płatnej, zapoznaj się z opiniami pochodzącymi od jego klientów, a najlepiej porozmawiaj osobiście (najlepiej poprzez rozmowę video) z co najmniej jedną z nich. W ten sposób upewnisz się również, że dan opinia pochodzi od osoby z krwi i kości, a nie awatara.
Zobacz także: