Jak przezwyciężyć strach przed popełnieniem błędu? Pokonaj lęk!

Ryszard Skarbek
27 paź 2022
7 minut(y) czytania

Zaktualizowano: 8 wrz

Jak przezwyciężyć lęk przed błędami w pracy - Empowerment Coaching Kraków Blog 1

Wszyscy robimy błędy, również w pracy. To naturalna część bycia człowiekiem. I tak naprawdę z naszych błędów uczymy się najwięcej - nie z sukcesów. W wielu sytuacjach możemy naszą wpadkę naprawić. W innym przypadku po prostu o niej zapomnieć i pójść dalej. Ale zdarza się również, że nasz błąd jest poważny i nie ma już sposobu na jego naprawienie. Wtedy najbardziej musimy zmierzyć się z jego konsekwencjami.

Popełnienie błędu w pracy ma szczególny wymiar. Może np. mieć bezpośredni wpływ na naszego pracodawcę. Może wpłynąć na relację firmy z klientem, spowodować problem prawny lub nawet zagrozić zdrowiu lub bezpieczeństwu ludzi. Reperkusje ostatecznie spłyną na nas. Kiedy zaliczamy poważną porażkę w pracy, nasza kariera może zależeć od tego, jak zachowamy się w następnym kroku.

Obecna kultura, która jest regularnie utrwalana, gloryfikuje nieustraszoność. Tradycyjny lider jest inteligentny, omnipotentny, twardy i nieustraszony. Ale strach, jak każda emocja, ma ewolucyjny cel i ma swoje zalety. Twój niepokój ma Ci przypominać, że znalazłeś się w trudnym położeniu. Ostrożność ma swoją wartość w określonych sytuacjach. Nie daj się więc wciągnąć w przeżuwanie myśli: „Nie powinienem się tak bać”.

Jak przezwyciężyć strach przed popełnieniem błędu i pozbyć się lęku na zawsze?

Nikt nie może zredukować pomyłek do zera. Ale można się nauczyć tego jak energię dotychczas przeznaczaną na to, aby błędom zapobiegać, przekierować do lepszego podejmowania decyzji. Skorzystaj z poniższych wskazówek, aby mniej się martwić i przechodzić do działania.

Wykorzystaj umiejętności emocjonalnej zwinności.

Strach przed błędami może paraliżować ludzi. Zwinność emocjonalna jest antidotum na ten paraliż. Ten proces zaczyna się od rozpoznania swoich myśli i uczuć. Wyobraźmy sobie, że jesteś odpowiedzialny za zespół, który ma bezpośrednie kontakty z klientami w czasie pandemii. Jedna z Twoich myśli może brzmieć: „Boję się, że w czasie pandemii nie będę w stanie wpłynąć na klientów na tyle, aby zapewnić bezpieczeństwo moim pracownikom, a w konsekwencji ich rodzinom”.

Głośne wyrażanie swoich obaw pomaga je rozproszyć. To jak włączanie światła w ciemnym pokoju. Następnie przychodzi akceptacja rzeczywistości. Na przykład: „Rozumiem i akceptuję, że ludzie nie zawsze będą się zachowywać w idealny sposób”, "Nie mogę mieć nad tym pełnej kontroli", "Mogę zmienić tylko to, na co mam wpływ", "Nie mogę brać na siebie odpowiedzialności za rzeczy, na które nie mam wpływu". Wymień każdą prawdę, którą warto sobie uświadomić i zaakceptować. A potem zacznij działać zgodnie ze swoimi osobistymi wartościami i w obszarze, na który możesz wpływać.

W sytuacji niepewności działaj w zgodzie ze swoimi wartościami osobistymi.

Załóżmy, że jedną z Twoich najwyższych wartości jest sumienność. Jak zastosować tę wartość w podanej powyżej sytuacji? Na przykład może to obejmować upewnienie się, że wszyscy pracownicy mają dobrej jakości maski. Lub czują się komfortowo z otwartym wyrażaniem wątpliwości. Lub to, że każdy z pracowników, który poczuje się gorzej natychmiast opuszcza miejsce pracy i idzie do lekarza.

Zdefiniuj dla siebie pięć najważniejszych wartości osobistych związanych z podejmowaniem decyzji w sytuacji niejasnej lub w czasie kryzysu. Następnie zadaj sobie następujące pytanie: Jaki związek ma każda z tych wartości z ważnymi wyborami, przed którymi stoję?

Powtórz ten proces dla każdej ze swoich obaw. Pomoże Ci to oswoić się z faktem, że czasami musimy działać, pomimo tego, że najlepszy kierunek działania nie jest dla nas jasny.

Dzięki temu unikamy powszechnej pułapki lękowej, w której ludzie w pierwszej kolejności próbują zredukować niepewność do zera. Ale ponieważ nie jest to obiektywnie możliwe, tkwią w tej pętli w nieskończoność, zamiast działać.

lęk przed popełnieniem błędu - cytat po angielsku o martwieniu się

Jeśli się boisz - najpierw poszerz swoje myślenie.

Kiedy boimy się błędu, nasze myślenie skupia się na scenariuszach popełniania błędu. To bardzo zawęża naszą perspektywę patrzenia i zaburza naszą ocenę.

Wyobraź sobie, że spacerujesz w nocy. Jest ciemno, martwisz się więc, że się potkniesz. Z tego powodu odruchowo patrzysz na swoje stopy. Jaki jest tego efekt? Prędzej, czy później uderzysz głową w latarnię.

Albo wyobraź sobie osobę, która boi się latać samolotami. Jeździ wszędzie innymi, niż samolot środkami komunikacji, np. samochodem. A obiektywnie rzecz biorąc, wypadków samochodowych jest dużo więcej, niż katastrof lotniczych.

Kiedy dostrzeżesz w swoim myśleniu ten "ślepy punkt" i go oświetlisz, możesz zobaczyć swoje największe obawy w szerszym kontekście wszystkich innych zagrożeń. Pomoże Ci to uzyskać lepszą perspektywę spojrzenia na to, czego najbardziej się boisz.

Może wydawać się nielogiczne, że swój strach przed błędami, można zmniejszyć myśląc o innych negatywnych skutkach. Ale ta strategia może wprowadzić Cię w tryb rozwiązywania problemów i zmniejszyć mentalny uścisk, w jakim trzyma Cię konkretny strach.

Upewnij się, że martwisz się o rzeczy właściwe.

Liderzy biznesowi (ale nie tylko!) potrafią być tak bardzo skoncentrowani na poprawieniu jednej konkretnej rzeczy, że nie zdają sobie sprawy, że innym ludziom najbardziej zależy na czymś innym. Upewnij się więc, jakie są priorytety ważnych dla Ciebie ludzi. Może martwisz się o coś, co dla innych wcale nie jest istotne?!

Często jest też tak, że zwłaszcza osoby sumienne lub mające skłonność do perfekcjonizmu, narzucają same sobie dużo większe oczekiwania, niż świat zewnętrzny.

Niejednokrotnie standardy jakości, które sam sobie narzucasz, są poza zasięgiem percepcji innych osób. Np. masz tak wyśrubowane oczekiwania w stosunku do siebie samego, że różnica pomiędzy 100% Twoich możliwości, a Twoim 80% możliwości jest niezauważalna dla innych. Innymi słowy, Twoje 80% jest na poziomie lub wręcz powyżej poziomu 100% innych osób.

Jeżeli jesteś jedną z takich osób, to proszę Cię, pomyśl przez chwilę: ile wysiłku musisz włożyć w to, żeby zrealizować swoje brakujące 20% z przedziału pomiędzy Twoje 80%, a Twoje 100%?

Wg zasady Pareto dokładnie tyle, ile włożyłeś w zrealizowanie pierwszych 80%!

A ile zmartwień i niepokoju kosztuje Cię każdy szczegół, który wypełnia brakujące (wg Ciebie!) 20% pracy???

Upewnij się więc, że troszczysz się o rzeczy właściwe.

Jak powiedział Marc Zuckerberg, twórca facebooka: "Done is better than perfect (because perfect is never done)". I tu się akurat z nim zgadzam!

lęk przed popełnieniem błędu - cytat po angielsku o perfekcjonizmie

Jeśli popełnisz błąd - przeproś, ale zachowaj prostotę.

Jeśli popełniłeś w pracy błąd - przeproś. Szczerze powiedz słowa: „Przepraszam, popełniłem błąd”. Jeśli możesz go naprawić - jasno zaproponuj i zakomunikuj, jak zamierzasz to zrobić. Oprzyj się pokusie oferowania wymówek lub pokusie ciągłego przepraszania. Nie magluj tematu w nieskończoność i nie znęcaj się też nas sobą. Bądź profesjonalny i nastawiony na konkrety, zdając sobie sprawę z tego, jak cenny jest czas innych ludzi. Twoja wpadka to nie jedyne wydarzenie na świecie, które właśnie miało miejsce.

Zdrowe przeprosiny niosą ze sobą kilka głównych aspektów: żal z powodu błędu, wzięcie za niego odpowiedzialności, zadośćuczynienie, naukę jaką można z tego wyciągnąć na przyszłość oraz szacunek dla firmy i jej pracowników.

Przeprosiny dają też Twoim współpracownikom możliwość uwolnienia się od niewypowiedzianej złości lub gniewu. Moment, w którym przepraszasz, jest tak naprawdę momentem uwolnienia w innych tych negatywnych emocji oraz rozpoczęciem pracy nad odbudową zaufania i powrotem do dawnej dobrej relacji. Dzięki szczerym przeprosinom często dzieje się to od razu.

Nie możesz zmienić przeszłości, ale możesz znaleźć rozwiązanie na chwile obecną. Pojedyncze proste przeprosiny wyrażone publicznie lub do właściwej osoby, spotkają się z o wiele bardziej pozytywnym przyjęciem, niż garść okrągłych, "poprawnych politycznie" oświadczeń skierowanych do całego biura.

Ze spokojem zaakceptuj konsekwencje błędu poważnego.

Jeśli Twoje błędy w pracy są poważne - kierownictwo i zespół HR mogą zdecydować, czy niezbędna będzie jakaś forma formalnej nagany. W takim przypadku ważne jest to, czy istnieje sposób na naprawę błędu. Jeżeli istnieje - zaproponuj to rozwiązanie nie czekając na wyniki dyskusji "na górze". Tak naprawdę nikt nie chce karać innych ludzi i poświęcać swojego czasu na tak niewdzięczny temat.

Jeżeli masz sposób na naprawienie sytuacji, to zauważ, że dzięki temu rozwiązujesz również problem, przed którym stanęło teraz Twoje szefostwo i dział HR. Muszą podjąć decyzję, czy i jak Cię ukarać. Proponując remedium bardzo pomagasz im w podjęciu decyzji. I choć to zabrzmi brutalnie - decydentów Twojej firmy w pierwszej kolejności interesuje to, jak zminimalizować lub wręcz odwrócić straty wynikłe z Twojej pomyłki, niż zajmowanie się Tobą.

Jeżeli ostatecznie podjęto jednak decyzję o udzieleniu Ci formalnej nagany lub wyznaczono inną, adekwatną formę kary - przyjmij z pokorą te konsekwencje i wykonuj dalej swoje zadania zawodowe bez narzekania.

To wzmacnia Twoje przeprosiny i prawdopodobnie wzbudzi dodatkowy szacunek. Niezależnie od tego, czy chodzi o dodatkową pracę przez kilka dni, czy o dotarcie do osoby pokrzywdzonej lub komunikację z klientem firmy - rób to i zrób to dobrze. Mówienie, że jest Ci przykro nie wystarczy - trzeba to pokazać poprzez swoje działania.

Taka postawa z dużym prawdopodobieństwem sprawi, że zbudujesz wizerunek osoby, która potrafi wyciągać wnioski ze swoich błędów oraz jest w stanie przezwyciężać swoje słabości. To bardzo cenne cechy. I bardzo często takie trudne sytuacje i sposób w jaki sobie z nimi radzimy, stanowią początek ważnego pozytywnego zwrotu w karierze zawodowej.

I choć za każdym razem są wyzwaniem, jak wspomnieliśmy na początku naszego artykułu, są niezwykle cenną częścią naszego procesu uczenia się.

FAQ - Najczęściej Zadawane Pytania.

Lęk przed popełnieniem błędu: nazwa.

Atelofobia, to obsesyjny strach przed niedoskonałością i popełnianiem błędów.

Lęk przed pracą: nazwa.

Ergofobia, to obsesyjny lęk przed pracą.

Paraliż decyzyjny lub analityczny.

To lęk przed podejmowaniem decyzji.

strach przed popełnieniem błędu - cytat po angielsku o popełnieniu błędu

Źródła:

https://greatpeopleinside.com/fear-of-making-mistakes-at-work/
https://www.thebalancecareers.com/mistakes-at-work-526244
https://www.inc.com/john-discala/4-ways-to-bounce-back-after-making-a-mistake-at-work.html
https://hbr.org/2020/06/how-to-overcome-your-fear-of-making-mistakes?ab=hero-subleft-3