Coaching dla menedżera i lidera. Na czym polega coaching menedżerski?

Coaching managerski to jedno z najważniejszych narzędzi rozwojowych współczesnych liderów w środowisku pracy. Niezależnie od wielkości firmy i branży, coaching dla menedżerów pomaga nie tylko w rozwijaniu kompetencji kierowniczych, ale również w budowaniu zespołów, które są zmotywowane, produktywne i zaangażowane.

Ten artykuł wyjaśnia, na czym czym polega coaching menedżerski, jakie są jego cele i korzyści oraz w jaki sposób wpływa na osiąganie lepszych wyników w biznesie. 

Dzięki niemu dowiesz się, jak wygląda proces coachingu, czym różni się od mentoringu oraz jakie rozwiązania warto wdrożyć w firmie, aby nie tylko lepiej zarządzać swoim zespołem, ale zyskać realną przewagę na rynku.

To tekst nie tylko dla menedżerów wyższego i średniego szczebla, ale również dla specjalistów HR i liderów zainteresowanych swoim własnym rozwojem zawodowym oraz efektywnym wywieraniem wpływu na zespół. 

Czym jest coaching menedżerski i dla kogo jest przeznaczony?

Coaching menedżerski to proces rozwojowy, który wspiera menedżerów w lepszym poznaniu siebie, zrozumieniu swoich mocnych i słabych stron oraz wyzwań w codziennej pracy. Coach nie udziela gotowych rad – zamiast tego zadaje mocne pytania, które pomagają uczestnikowi  samodzielnie dojść do najlepszych rozwiązań. 

Istotą coachingu menedżerskiego jest wspieranie menadżerów w ich roli przywódczej poprzez rozwijanie ich samoświadomości i umiejętności przywódczych, co przekłada się na lepsze wyniki całego biznesu. A to jest jednym z głównych celów każdej firmy. 

Coaching dla menedżerów przeznaczony jest dla:

• liderów średniego i wyższego szczebla, 

• nowych menedżerów, którzy dopiero rozwijają swój styl przywódczy, 

• kierowników zespołów w organizacjach przechodzących zmiany, 

• szefów pracujących w środowisku wielokulturowym, 

• osób prowadzących zespoły projektowe, 

• specjalistów przygotowujących się do ról kierowniczych. 

  
  

Jakie są cele i korzyści z coachingu menedżerskiego?

Celem coachingu jest nie tylko osiąganie celów biznesowych, ale też rozwój osobisty menedżera.

Cele mogą obejmować:

• zwiększenie samoświadomości, 

• wzrost wiary w siebie i poczucia własnej wartości, 

• doskonalenie wybranych kompetencji miękkich, 

• poprawę efektywności przywództwa,

• skuteczniejsze delegowanie zadań,

• radzenie sobie ze stresem i konfliktami,

• rozwijanie umiejętności coachingowych.

  
  

Korzyści z coachingu menedżerskiego obejmują m.in.:

• uzyskanie zdrowego obrazu siebie i realnej samoocenę,

• większą satysfakcję z pracy,

• spokój wewnętrzny i wiarę w siebie, 

• autentyczność i skuteczność działań, 

• wzrost zaangażowania pracowników,

• usprawnienie komunikacji w zespole,

• lepsze relacje z pracownikami, 

• większą produktywność zespołu i przedsiębiorstwa,

• wypracowanie unikalnego stylu przewodzenia innym,

• wykorzystanie pełni swojego potencjału. 

Na czym polega proces coachingu managerskiego?

Proces coachingu to seria sesji coachingowych, podczas których coach wspiera menedżera w osiąganiu założonych celów. Kluczowe elementy to:

1. Określenie celów coachingowych.

2. Diagnoza obecnej sytuacji.

3. Praca nad barierami i możliwościami.

4. Opracowanie planu działań.

5. Realizacja planu, regularna motywacja, retrospekcje, monitorowanie postępów, świętowanie sukcesów.

6. Zamknięcie i podsumowanie procesu. 

Nie można go mylić ze szkoleniem i żaden program szkoleniowy nie jest w stanie go zastąpić. Tutaj to uczestnik odkrywa własne rozwiązania, a nie przyswaja gotowe strategie. Ponadto coaching menadżerski może być zarówno indywidualny, jak i grupowy – zależnie od potrzeb organizacji. 

Jakie kompetencje rozwija coaching dla managerów?

Poprzez coaching menedżerski można rozwijać szereg kluczowych kompetencji miękkich i twardych, w tym m.in.:

• samoświadomość, czyli umiejętność lepszego zrozumienia swojej osobowości i reakcji, 

• myślenie strategiczne, 

• kompetencje przywódcze, czyli zdolność do motywowania, inspirowania i prowadzenia zespołu, 

• podejmowanie trudnych decyzji, 

• delegowanie, czyli powierzanie zadań z jasnym przekazem odpowiedzialności,

• empatia i inteligencja emocjonalna, czyli radzenie sobie z emocjami własnymi i innych ludzi, co przekłada się na spokój i efektywność w trudnych sytuacjach,

• komunikacja interpersonalna – niezbędna w pracy z zespołem i współpracy z innymi ludźmi, 

• feedback, czyli przekazywanie informacji zwrotnej pracownikom, 

• zarządzanie zmianą lub transformacją, 

• wystąpienia publiczne, 

• identyfikacja osób z wysokim potencjałem rozwoju, 

• dojrzała asertywność, 

• mądre dbanie o siebie i zapobieganie wypaleniu zawodowemu. 

Rozwój tych kompetencji przekłada się na lepsze funkcjonowanie menedżerów w środowisku biznesowym, dzięki czemu potrafią szybciej i skuteczniej podejmować decyzje oraz wzmacniać potencjał swojego zespołu. 

Czym różni się coaching od mentoringu?

Mentoring to relacja, w której bardziej doświadczony specjalista (mentor) dzieli się wiedzą i wskazówkami z mniej doświadczonym uczestnikiem. Coaching natomiast bazuje na pytaniach, które mają pobudzić refleksję i aktywność myślową menedżera.

Główne różnice:

Cecha	Coaching	Mentoring
Profil osoby prowadzącej	Nie musi mieć osobistych doświadczeń w obszarze, którego dotyczy współpraca	Ma realne doświadczenie w obszarze, którego dotyczy współpraca
Relacja	Partnerstwo oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu	Partnerstwo oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu, ale też hierarchia doświadczenia
Czas trwania procesu	Krótszy. Skoncentrowany na uzgodnionym na początku celu	Dłuższy. Może się przerodzić w przyjaźń
Cel	Rozwój coachee i jego dobro	Rozwój mentee i jego dobro
Główna metoda pracy	Zadawanie głębokich pytań i poszukiwanie odpowiedzi przez coachee	Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem przez mentora
Motto	Prowadzący oferuje świetne pytania służące do uzyskania najlepszych dla coachee odpowiedzi	Prowadzący oferuje świetne odpowiedzi na pytania mentee

Obie formy są wartościowe, ale coaching dla menedżerów sprawdza się lepiej, kiedy trzeba zrozumieć siebie, uzmysłowić sobie wpływ swoich zachowań na innych oraz wypracować nową, bardziej skuteczną postawę. 

Jakie pytania zadaje coach menedżerowi? Co wchodzi w zakres coachingu? 

W relacji między coachem, a menedżerem pytania odgrywają kluczową rolę. Ich celem jest pogłębienie refleksji i zmiana perspektywy myślenia. To z kolei prowadzi do rozwoju nowych umiejętności oraz zmiany zachowań. To nierzadko zaglądanie w najskrytsze zakamarki swojej osobowości, co wymaga odwagi i prawdziwej gotowości do zmieniania siebie. 

Każda współpraca jest unikalna i zależy od celów wyznaczonych albo przez firmę albo przez samego coachee. Prowadzący zawsze podąża za swoim klientem i elastycznie dostosowuje podejście do jego zamierzeń.

Generalnie wśród pytań stosowanych przez coacha możemy wyróżnić cztery kategorie, które odpowiadają głównym etapom  procesu coachingowego GROW (ang. Goal, Reality, Options, Will). Są to pytania o: cel; aktualną sytuację; możliwości i ograniczenia; chęć do zmiany i gotowość do działania.  Konkretnych pytań może być bez liku. 

My podamy tutaj wybrane przykłady pytań pogrupowane wg wyżej wymienionych kategorii.  

Cel. 

• Co chcesz osiągnąć dzięki naszej współpracy? 

• Na ile ten cel jest konkretny, realny, istotny i ograniczony czasowo?

• Po co chcesz to zrobić?

• Co ci to da?  

• Po czym poznasz, że zrealizowałeś swój cel?

• Co się zmieni w stosunku do obecnej sytuacji? 

Aktualna rzeczywistość. 

• Co dzieje się w tym momencie? Jak jest teraz?

• Co widzisz?

• Co słyszysz?

• Co robisz? Jak się zachowujesz? 

• Jakie działania już podjąłeś?

• Co działa? Co nie działa?

• Jeżeli idealnej sytuacji (sytuacji osiągnięcia celu) przypisałbyś liczbę 10, to jak oceniłbyś obecną sytuację w skali od 1 do 10? 

Opcje i Możliwości.

• W jaki sposób możesz osiągnąć swój cel?

• Co mógłbyś zrobić, aby przybliżyć się do celu?

• Co  jeszcze możesz zrobić? (to pytanie warto często powtarzać)

• Co warto przestać robić, aby zrealizować cel? (sprytne pytanie!) 

• Co jeszcze? 

• Kto mógłby ci pomóc w dojściu do celu? 

• Z jakich zasobów mógłbyś skorzystać? 

• Jakie widzisz inne możliwości? 

• Gdybyś nie był ograniczony czasem, co jeszcze mógłbyś zrobić?

Wola.  

• Którą z opcji wybierasz?

• Która z nich jest dla ciebie najlepsza na obecnym etapie? Dlaczego? 

• Jeżeli maksymalny poziom motywacji określiłbyś liczbą 10, to jak w skali 1-10 oceniłbyś swoją chęć do zrealizowania wybranej opcji?

• Co w związku z tym wyborem chcesz zrobić?

• Jaki będzie twój pierwszy krok?

• Od czego zaczniesz?

• Co możesz zacząć robić od zaraz? 

• Jak będziesz sprawdzać, czy wybrane działania przybliżają cię do wybranego celu?

• Jak będziesz świętować swoje postępy?

• Jak sam siebie docenisz za osiągane efekty?

Generalnie, pytania powinny być otwarte i wspierające – tak, by menedżer miał przestrzeń do przemyśleń i szukania rozwiązań. Ich forma zależy również od konkretnej sytuacji oraz metody, którą potrafi stosować prowadzący (patrz opisy coachingu prowokatywnego,  zorientowanego na rozwiązania czy też opartego na wartościach). 

Jak zadawane pytania wpływają na zaangażowanie pracowników i motywowanie zespołu?

Motywowanie zespołu to jedna z kluczowych ról menedżera.

Coaching menedżerski pomaga w:

• lepszym poznaniu potrzeb członków zespołu,

• rozwijaniu ich umiejętności i mocnych stron,

• budowaniu atmosfery zaufania i otwartości w zespole,

• kreowaniu poczucia autonomii i sprawczości,

• delegowaniu zadań zgodnych z talentami poszczególnych jednostek.

Dzięki coachingowi menedżerowie lepiej radzą sobie z budowaniem kultury współpracy i zaangażowania. To przekłada się na niższą rotację pracowników i wyższe morale. Takie podejście to również bardzo mądra inwestycja w przyszłość. Z czasem pracownicy przestają przychodzić do szefa z problemami. Zmniejsza się ilość popełnianych błędów. Ludzie bardziej wierzą w siebie, stają się samodzielni i nie obawiają się stawiania czoła wyzwaniom. Dzięki temu szef może się skupić na strategicznym myśleniu, planowaniu i organizacji pracy - zamiast na gaszeniu bieżących pożarów.  

Lider jako coach - czym jest coachingowy styl zarządzania?

Styl coachingowy opiera się na partnerskim podejściu do pracowników, wsłuchiwaniu się w ich potrzeby oraz stawianiu pytań zamiast dawania gotowych rozwiązań. 

Oto jego główne elementy:

• rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania,

• zadawanie otwartych pytań,

• szczera intencja,

• udzielanie konstruktywnego feedbacku,

• traktowanie drugiej strony z szacunkiem, 

• stwarzanie przestrzeni do samodzielności, decyzyjności i kreatywności. 

Styl oparty na coachingu pracowników wspiera ich rozwój i wzmacnia ich zaangażowanie. Menedżer staje się tu facylitatorem rozwoju, a nie dystrybutorem zadań, kontrolerem i sędzią. 

W jaki sposób coaching pomaga osiągać lepsze wyniki biznesowe?

Coaching menedżerski może mieć bezpośredni wpływ na lepsze wyniki biznesowe, ponieważ:

• menedżerowie są bardziej świadomi swoich decyzji,

• efektywnie zarządzają zasobami ludzkimi,

• szybciej identyfikują problemy i szukają rozwiązań,

• poprawiają komunikację w organizacji.

Firmy, które korzystają z coachingu dla managerów, często odnotowują wzrost wydajności, szybszą realizację celów, wyższą satysfakcję klientów i silniejszą kulturę organizacyjną.

Coaching menedżerski koncentruje się na realnych potrzebach biznesu, a nie jedynie na aspektach teoretycznych. Dostępnych jest wiele badań, które potwierdzają jego skuteczność. Na blogu Empowerment Coaching Kraków poświęciliśmy temu tematowy osobny, obszerny artykuł. 

Jakie są dobre praktyki wdrażania coachingu dla menedżerów?

Jeśli firma chce wdrożyć coaching menedżerski w sposób skuteczny, warto:

• jasno zdefiniować cele i zakres coachingu, 

• zapewnić wsparcie HR i najwyższej kadry zarządzającej,

• dobrać profesjonalnych coachów (np. z certyfikatami International Coach Federation lub International Coaching Community),

• dopasować coaching do szczebla menedżerskiego (np. menedżerowie średniego szczebla vs liderzy strategiczni),

• połączyć coaching biznesowy z innymi działaniami rozwojowymi (szkolenie dla kierowników lub dedykowane warsztaty liderów),

• przygotować plan komunikacji wewnętrznej.

  
  

Każdy dobry program coachingowy oparty jest na jasno określonych celach, skrupulatnym przygotowaniu i planie oraz świadomym doborze jego uczestników - zarówno coachów, jak i coachee. W osobnym artykule opisujemy szczegółowo jak uniknąć pięciu najważniejszych błędów we wdrażaniu kultury coachingowej. 

Podsumowanie: Nowoczesne przywództwo dzięki coachingowi. 

• Coaching menedżerski to proces, który wspiera rozwój menedżerów, zwiększając efektywność i zaangażowanie zespołów w środowisku pracy.

• Pomaga lepiej rozumieć siebie, swoje mocne strony oraz rozwijać kompetencje niezbędne w kierowaniu innymi ludźmi. 

• Różni się od mentoringu – koncentruje się na zadawaniu pytań, a nie na przekazywaniu wiedzy.

• Coachingowy styl zarządzania buduje zaufanie, ceni odpowiedzialność oraz stwarza przestrzeń do naturalnego rozwoju pracowników.

• Usługa coachingu menedżerskiego w firmach powinna być wdrażana w sposób przemyślany i strategiczny – z udziałem zawodowych coachów oraz wsparciem działu HR. 

  
  

To inwestycja w ludzi, która realnie wpływa na lepsze wyniki biznesu i trwałą zmianę kultury organizacyjnej, a także wzmacnia przywództwo na każdym poziomie struktury firmy. 

Sprawdź także inne źródła wiedzy dostępne na portalu Empowerment Coaching:

Kim jest dobry coach?

Coach biznesu: kto to?

Rozmowa coachingowa z pracownikiem, czy informacja zwrotna - co lepsze?

Toksyczne zaangażowanie w pracę to brak równowagi w życiu

Jak radzić sobie z toksycznym szefem?

Toksyczna produktywność - czy bierzesz w niej udział?

Poznaj kluczowe cechy lidera 

Co to jest neuroprzywództwo?

Stres w pracy - jak pokonać jego skutki?

Techniki manipulacji ludźmi

Komunikacja werbalna i niewerbalna

Język ciała i komunikacja niewerbalna

Bariery w komunikacji interpersonalnej